zondag 22 januari 2012

LIA TATOLI BA POVO KIK NO KIAK MAUBERE IHA NIA RAI DOBEN TIMOR LOROSAE NIA LARAN TOMAK...


Husi Diskusaun no Debate iha Jerasaun RDTL nia forum laran, Maubere Tuba Rai Metin hakarak lori debate kah duskusaun ke iha valor liu ba ita nia konjuntura politika aktual ne'e mai ba ami nia Spasu Politiku ne'e ba hodi desperta ita nia Povo kik no kiak Maubere nia konsiensia ba dala ikus mai sira bele hili Maubere nia oan doben nebe iha duni patamar poltiku nebe ke serbe duni ita nia Povo ailena no ain tanan nia interese do ke ita atu hili ema seluk no let nebe ke hakarak deit hodi lian midar no bosok atu lori ita ba rai kuak deit mak ne'e...
Metin Maofi, se o hatene karik simu oh laran diak ba ita inan no feton, kah bin no kamarada bibere Roseta nia argumento ne'e. Nia feto ida maibe nia koalia lian los, nune ita so bele hateten katak se mak bele julga maluk sira be'e foti a'an kah hatudu a'an ba militantes kah ba kuadrus diuk no delek sira katak sira mak halo historia Fretilin nia i nune sira mak halo duni historia Resistensia Armada nia no mos halo Povo kik no kiak Maubere nia Historia, funu hassoru ita kolonialista portugues no invasor indonesio sira...Quando husi realidade ita hare ba ema sira nebe ke afoin sadere mai ba fretilin ne'e mak agora dadauk ne'e atu tau tali ba Luolo ninia kakorok atu tara a'an ona ne'e... Luolo oh tan sira seluk seluk konta Historia Resistencia nia, Maubere oan rasik sira, aileba no ain tanan, halo tós no natar nai oan sira bele halo funu tebtebes ba hodi liberta Rai no Povo ne'e, maibe imi halua tiha sira nia historia i mala imi hases tiha sira i sira helik hare imi nia komedia kah pailasada oan sira ne'e... Tanba imi nia hahalok a'at hirak ne'e mak imi sei tara imi nia a'an rasik ba justisa popular ba ikus mai i liliu ba eleisoens presidensiais mai ne'e... Ita hein no ita sei haklalak lolos ba Maubere aileba nia oan ida mak sei manan iha elisaun presidensial ne’e, tanba sira mak hodi ran nakfakar no hodi isin mate ba hodi liberta Rai doben Timor Lorosae ne'e...I só sira mak hatene sira nia Povo Maubere kik no kiak terus no sofre nain nebe hakoak metin oh bandeira Fretilin hodi funu no mate ba Rai no Povo ne'e dala barak rate la'ek i to'o oin loron nia, ruhin no kulit sei halerik iha rai doben Timor lorosae nia laran tomak, husi Rai ulun liu husi Atauro to'o Oekusse, husi Tasi Mane liu husi Rai klaran to'o Tasi Feto, iha du'ut laran, iha mota nini let, iha ailaran, iha fatuk laran, iha foho leten iha sudut husi nebe to'o nebe deit. Imi nia maluk  nain ulun kamaradas sira selu seluk mesak funu nain no barani halo politika hasoru ita nia inimigo ABRI no ninia kolaborasionistas sira iha ita nia rai doben Timor Lorosae nia laran to’o oin loron ita liberta ita nia a’an. Ba Nain ulun kamaradas hirak sira ne’e, imi nega hodi matan momos sira nia Historia lolos kona ba funu nia to’o oin loron nia. Ita nia nain ulun kamaradas historian nain fretilin nia, imi haloan tiah hotu sira nia mate no sira nia história, i imi hakfodak mos hanesan sira AMP ninia elementos ganansios ba buka moris diak i la buka sadere ba imi nia kamaradas Povo kik no kiak Maubere, hodi lolo liman ba malu hodi halibur malu fila fali mak afoin hamutuk konsolida ita unidade Frente nia i ita dean katak bele ita Tuba Rai Metin tan, hanesan aliserse beton nebe ke kuando engineiro sira hatama ba rai kuak hodi halo fundasi ba uma ida kah infrastruktura ida, nia bele ambrik metin to'o tinan ba tinan i la buat ida hodi nia forsa oin sah lós, hanesan Tusnami kah, buat selu-seluk nia labele doko ita nia Forsa “UNA E INDESTRUTIVEL”, a naun ser ita Nain Maromak nia plano oin seluk mak bele sobu ita nia unidade no fundasaun alisersada oh beton metin ba hodi tan tinan hatus ba hatus mai ne'e...Maibe realidade agora ne'e ita hare katak kamaradas matan delek sira komesa lansa veneno oin2 husi formas propaganda malisiosa atu destroi malu mak ne'e...Buat sifat kah hahalok a'at sira ne'e mak ita tenke hado'ok husi ita nia moris hanesan lolos militante ka filiadus ba Frente nia, se la dala barak ita la tetu didiak hahalok ita nia ne'e mak ema seluk hodi tujuan seluk tama mai iha ita nia UMA laran bele fera ita nia Unidade i mos bele halakun ita nia Forsa Politika Independitista nia, i nune dala ruma ita mos sai fali hanesan AMP sira nia elementos nebe agora dadauk halo hela oh matan momos iha ita nia oin ne'e... Atu ita labele monu ba tentasoens hirak ne'e, ita tenke sukat didiak ita nia hahalok iha ita nia liafuan no la'o2 hanesan militante no kuadrus kah no filiadus ba Frente boot ne'e...Tanba hodi ita nia experiensia politika nebe ita aprende liu ba kotuk hodi susar no terus oin2 ne’e, ita pelo menos hatene ona katak  ita dala ruma ita halo buat ida oh emosaun no lufulafu nia la sukat liu ita nia hahalok ne’e, mak kalah dala ruma fo'o duni oportunidade ba forsas politikas sira seluk nebe oh mos intensaun seluk ba longo prazo kah, ba kurtu prazo ne’e, mai habelu oh ita hodi faceta rua. Nune, faceta ida atu belu oh ita dean katak ita mesak defende Frente nia interesse ne duni ita hotu hakarak defende Frente ninia prinsipios nebe halibur ita Timor oan ba hamutuk hodi ukun Timor Lorosae hodi tinan ba tinan to'o ita mate deit...Maibe sira nia faceta seluk no perigoso liu mak sira kumpre sira nia masters kolonialiastas ninia plano nune dala ruma ema sira ne'e subar no falun meti sira nia plano ba longo prazo nia i ikus mai sira buka fera no sobu duni ita nacionalistas no patriotas sira nia unidade iha ita nia Frente nia laran rasik...Tanba nune mak ba kamaradas sira be gaba sola demais ne'e virus kah moras a'at sira ne bele kontamina lalais tanba kamaradas sira be mesak megalomano kah lalomano sira nia ponto frakus mak né duni...atu fo'o kesempatan ba ita nia funu maluk kah ita nia oposisaun politika hodi ikus mai tama ita nia klaran oh fasilidade no nia buka pontos frakotes ita nia i nune sira gampang joga no buka fa'e ita nia unidade ba halo tuir sira nia hakarak nune ikus mai ita nia Frente mak paga duni ba konsekuensias ba ita  nia irresponsabilidade no ita nia hahalok a'at sira ne'e... I ikus mai ami fo’o atensaun ba kamaradas sira keta doko a'an no foti a'an demais se la’e buat sira nebe ke ita koalia ne'e mesak fantasias kah lian bosok no midar deit i la iha tan kredebilidade politika no pessoal nebe la iha integridade responsavel nia, face ao destino ba ita nia Povo kik no kiak, susar no terus nain nia historias funu nain no libertador duni ba ita nia doben nasaun RDTL nia...Maibe triste tebtebes mak ita nia kamaradas balu iha hanoin la saudavel no tuir politika segidistas, paternalismo, hodi bolu kamaradas experientes sira oh naran dean katak maun bo'ot no aman kah avo kah saida2 deit atu kativa sira nia laran hodi foti sira sa'e ba lalehan, hodi hahalok nune mak sira komesa manifesta sira nia satisfasaun ba ninia patraun, kah aman, kah padrinho , liurai kah, kapataz kah oh tan buat a'at seseluk tan mak halo sira sai ba masas nia oin hodi lian bosok atu inventa deit historias mak na realidade la lós duni ne'e...I pior liu mak sira buka halo propaganda politika la lós ida hasoru fali ba ita kamaradas Asuwain Funu Nain no Libertador Nasaun no Povo RDTL ninia ne'e, i sira foti a'an has liu Foho Ramelau kah dala barak hakarak to'o iha Piku mais alto iha Asia nia, naran Monte Everest ne'e karirak? Tanba nune mak sira buka fa'e ita nia Unidade i sira oh hahalok a'at hirak né hakark buka halakun duni ita nia digindade hanesan ema kriatura hakiak husi ita Nain Maromak, Santissima Trindade, i nune mos sira hakarak halakun ita nia identidade hanesan Povo ida duni oh ninia usus no kostumes iha Rai doben Timor Lorosae nia laran ne'e...Nune mos sira buka halua duni ita nia Asuwain nebe barani hodi defende Fretilin atu liberta Rai no Povo Maubere iha Sudeste Asiatiku ne'e...Sira nebe ke hodi sira nia ran nakfakar no nia isin mate ba Rai ida ne'e, ninia historias imi nega hotu ona, nune mos imi kontinua halo finje lahatene fali Asuwain sira nebe ke halo funu duni barani hodi liberta rai ne'e,  la'os Asuwain oan, maibe sira be ailaran moris tabele deit Povo nia kosar ben iha BASES DE APOIO no fase da guerrilha sira buka moris falun a’an metin iha Fatuk Kuak no Rai Kuak nia laran deit ne mak sai fali Falintil Asuwain Libertador Rai no Povo Maubere nia, maibe Asuwain Falintl nia Komandante Barani Funu nain sira tebes duni ne’e sai fali hanesan kobardes kah tauk ten ba funu iha ailaran hodi defende lina polítika Frente nia mak imi goza oh dadauk ne'e i dala barak mos imi hodi moe-moen no halo finje halua tiha sira nia Historias be hanesan Asuwain Funu nain sira i nune mos sira nia kosar ben, no matan ben, sira nia susar no terus ba rai doben Timor Lorosae ne'e, imi hotu halua kah nega tiha hotu ona ...Maibe imi hodi lian bosok hodi falsifika kah inventa historias lolos funu nia ne'e ba imi nia interesse no imi nia figuras pailhasadas sira nia hodi buka manan simpatia Povo kik no kiak Maubere nia, maibe imi halo hanesan ne'e imi nega hodi matan momos ita nia Asuwain Matebian sira nia mate no sira nia matan ben hodi susar no terus oin2 mak afoin ita hetan ita nia Independensia total no kompleta ne'e, se lae ita oin loron sai bapak kabutasak sira nia atan karik?!...Sira be oin loron doko lerek a'an demais ne'e keta iha ailaran buka deit mak fatuk kuak no rai kuak hodi buka subar a'an mak hatene karik, i dala ruma nunka kaer kilat funu hasoru ita nia funu maluk sira karik? Maibe kuadrus civis sira simu pistolas kah pistolas metralhadoras FBB husi Komando Falintil ba hodi halo seguransa ba sira nia a'an, iha parte ida ne'e se mak kaer kilat entau sira nia skolatas i sira mak sikat pistola iha sira nia sorin halo gaia gaia deit ba konviviu nia hodi buka atraksaun ba ita nia kamaradas biberes oan sira ne'e... Kuitadu sira ne'e mak sai oin hanesan grandes libertadores da Nasaun RDTL nia. I Asuwain sira lolos nebe uluk hanesan  grandes lutadores da Pátria Maubere oin loron sai fali hanesan buat ida ke la iha valor liu ... Buat injustisa hirak ne'e mak ami Povo kik no kiak nia oan Asuwain Falintil la simu liu ona...Bele rai nakadoko tan mos  ami la fo'o ulun tan oan ba lekirauk nain ulun bosok ten no lohi ten sira ne'e...Mate kah moris Maubere tenke ukun rasi a'an duni hodi  justisa no lian los i lalika hodi kantigas oin2 fali atu lohi malu fali iha loron manamas nia okos ne'e... Buat a'at  hirak ne'e mak ita husu ba ita nia Povo tomak hodi konsiensia lolos atu hili imi nia oan ida nebe ke hadomi duni imi, i lós duni buka hodi liberta duni imi husi sai susar no terus ninia sistema nebe ke nain ulun bosok ten no lohi ten sira kaer hela dadauk ne'e... Ba buat hirak ne'e ami fanu Povo Maubere terus no suasar nain, kik no kiak i funu nain no libertador Rai doben Timor Lorosae ne'e. Imi duni mak hodi lian los halo justisa ba nain ulun sira nebe agora dadauk hakarak ukun Timor oh matan naklosu hela ba ita Povo Maubere nia riku soi hanesan Minarai no Gás nia folin sira, nebe ke AMP sira hodi nauk no han matmatak hela ne'e...Ita Povo Maubere kik no kiak mak tenke sai sasain ba sira nia hahalok nebe husi ba kotuk  liu bahinra sira sei ukun ita iha tinan besik hamutuk 12 nia laran ne'e, sira halo saida lós ba ita nia moris loron ba loron nia?... Ita mak aban bain rua iha elisaun presidensial sai hanesan barometro ba hodi ukur sira nia persentajem atu sai pemanan ba President RDTL nia kah lae?... Povo kik no kiak Maubere no Bibere keta ukur salah se ita ukur salah ita sei oku hotu ba rai kuak laran mak ne'e...Neon no laran metin hodi matan moris no tilun mos hare no akompanha lala'o nain ulun bosok ten no lohi ten sira ne'e, i keta monu ba sira nia lian bosok no midamidar sira nia laran !... Ita tenke ukur nafatin husi sira nia ukun tinan 12 ba kotuk ne'e sira halo buat ida diak ona ba ita entau ita hili tan sira dala ida ba... Se la’e ita la lika lakun tempu ba politik nain mesak munafik, bosok ten, lohi ten, nauk ten, hakark deit mak haburas KKN hodi nauk makas no forsa Povo nia osan ba hodi hariku no habokur sira nia fen no oan sira, hodi halo uma andar oin, iha fatin2 nebe deit, iha rai laran kah iha rai leur, nune mos hariku no habokur ninia grupu politikus mafiosos sira nia klube nebe ke sira horas ne'e haburas iha ita nia rai doben Timor Lorosae nia laran tomak...Fogo aos oportunistas, fora da nossa sociedade Maubere, os vigaristas, os hipocritas, os gatunos, os falsificadores da verdadeira Historia de Resistencia Nacional do Povo Maubere, fora os prepotentes e arrogantes e incompetentes líderes, fora os demagogos e lalómanos lideres, fora os os lideres poteccionistas das KKN, fora os imorais e escandalosos líderes, fora os cúmplices líderes  dos kriminosos e colaboracionistas dos assassinos e criminosos de guerra de genocidio contra a humanidade no solo Pátrio de Timor Leste! Hakfulak no Haksolok ba kamardas biberes no mauberes, Falintil, Asuwian Veteranos, Juventude no Organizasoens Biberes Timor Lorosae nia iha nebe nebe deit husi Rai doben Timor Lorosae nia laran tomak, ami hato'o ami nia saudasoens Revolusionarias no kombativas hodi hakoak bo’ot ba imi hotu mak ami hadomi no respeita tebtebes oh fuan no laran...Husi imi nia maun no alin, na'an no oan, aman no lahin, kamarada no kompaneiro, ran maluk no mane maluk Maubere Tuba Rai Metin iha Ramkabian nia tutun...