TEKI2
LIA TATOLI NAFATIN MAI HUSI ASUWAIN FUNU NAIN NO POVO MAUBERE TOMAK NEBE KE OIN
LORON HALERIK NAFATIN BA MORIS A’AT NEBE KE UKUN NAIN MAUFEUK SIRA HUSI AMP
UKUN POVO KIK NO KIAK MAUBERE IHA LIDER BULAK NO BEIK TEN NARAN JOSE ALEXANDRE
KAYRALA XANANA GUSMAO NIA FORSA POLITIKA MAFIOSA, NAUK TEN, BOSOK TEN, LOHI
TEN, KKN NIA PADRINHO, VIGARISTA, CHANFRADU POLITIKU HO BULAK BA FETO MINISAIAS
SIRA, IMMORAL, MILITARISTA , DIKATOR, LALÓMANO, MEGALÓMANO, HALO AKUSASAUN TUN
SAE BA POVO KIK NO KIAK NIA OAN SIRA TANPA PROVAS HODI FAKTUS NEBE KE LEI BELE
DEAN KATAK SALAH KAH LÓS, MAIBE NIA XANANA MAK HANESAN MAROMAK IHA TIMOR
LOROSAE NIA LARAN, NEBE NIA TAU TIHA LEI KAH KONSTITUISAUN RDTL NIA NE’E BA
NINIA KIDUN OKÓS KONFORME NINIA HAKARAK, NO NINIA GOSTO KAH KAPRISIU SATANIKU
NIA, IHA POVO MAUBERE NIA RAI DOBEN TIMOR LOROSAE NIA LARAN TOMAK...
NAIN MAROMAK NO ITA NIA SAUDOSOS ASUWAIN SIRA IHA LALEHAN
LA DUKUR NO LA TOBA IDA, NUNE MOS LA SÉS HUSI HAHALOK NEBE KE ITA HOTU2
KONSIDERA HANESAN HAHALOK KRIMINOSA NO FASCISTA KAH DITADURA NEBE KE XANANA
HALO MAI BA ITA POVO KIK NO KIAK TIMOR LOROSAE NIA, NEBE NIA PRATIKA LORON2 IHA
ITA NIA RAI DOBEN TIMOR LOROSAE NIA LARAN TOMAK.
NUNE BA HODI HAPARA HAHALOK A’AT HIRAK HUSI MAUFEUK
XANANA NE’E, AMI POVO KIK NO KIAK MAUBERE NO FRETILIN TOMAK HALIBUR IHA AMI NIA
ORGANISASAUN LULIK NO BO’OT LIU KE XANANA NO NINIA ASU NURAK SIRA NIA LETEN
HOTU MAK NARAN ...”SAGRADA FAMILIA”... AMI HODI AMI NIA UMA NO FAMILIA LULIK
BO’OT NE’E, MAK FALINTIL ASUWAIN,
CPD-RDTL/FRETILIN MOVIMENTU, VETERANUS FUNU NIAN SIRA, FRENTISTAS HOTU2 NO POVO
MAUBERE TOMAK HO NIA MATA DALAN , HODI NEON NAIN NO MATAN MORIS, NUNE MOS
HODI NAFATIN NINIA BARANI NO NINIA KONVIKSAUN, NO NIA DETERMINASAUN POLITIKA,
HODI NIA ESPIRITO NASIONALISMO NO PATRIOTISMO A’AS TEBTEBES DUNI, HODI TUBA RAI
METIN, FOTI LIAN NAFATIN HASORU DITADOR, KORRUPTOR NO NAUK TEN NAIN SIRA IHA
AMI NIA RAI DOBEN TIMOR LOROSAE NIA LARAN TOMAK. I KONSEKUENSIA SAIDA DEIT MAK
MOSU AMI LA HAKFODAK NO HODI ISIN AMRIK IDA.
XANANA MAUFEUK NE’E SÓ BELE NIA MAI HODI NIA FORSAS
KRIMINOSAS NO ASSASSINAS SIRA HUSI PNLT KAH FORSA IDA NEBE NO NEBE TAN DEIT, MAK
KALAH NIA HANOIN AMI LA IHA ONA LIAN HASORU NIA KARIK? MAIBE,
BAHINRA AMI SIRA NE’E SEI MORIS I AMI SEI HODI BARANI LAWAN AMI NIA
DESPÓTAS UKUN NAIN SIRA, I AMI LA HAKRUK TAN IDA, TO’O RAI NE NABEN MOS
AMI MAK LA FO’O TAN FATIN LIU BA LEKIRAUK HANESAN XANANA NO NIA KOMPARSAS
POLITIKUS MAUFEUK TANTAN SIRA NO NAUK TEN MESAK TANTANAN DEIT HIRAK NE’E...
LIAN HODI MATAN WEN NO HODI SUSAR NO TERUS OIN2 MAI HUSI,
AMI POVO KIK NO KIAK MAUBERE, ASUWAUIN FALINTIL LIMAN KROAT POVO MAUBERE NIA,
ASUWAIN VETERANUS FUNU NAIN SIRA, ASUWAIN JUVENTUDE MAUBERE FUNU NAIN SIRA,
ASUWAIN ORGANIZASOENS MASSAS POPULARES FETO TIMOR NIA, ASUWAIN ORGANIZASOENS
MASSAS POPULARES SERBISU NAIN TIMOR NIA, ASUWAIN LIMAN TOAR NO AIN TOATR IHA
FUNU NASIONAL RESISTENSIA NIA. I IKUS MAI, ASUWAIN MATERESTUS HUSI POVO KIK NO
KIAK MAUBERE NO FRETILIN IHA RAI DOBEN TIMOR LOROSAE TOMAK, ASUWAIN MATE RUHIN
NO KULIT, KAH FUK LA’ON, ITA NIA ASUWAIN SAUDOSOS HEROIS NO MARTIRES BA HODI
LIBERTA RAI NO POVO DOBEN TIMOR LOROSAE NO POVO MAUBERE, HUSI RAI ULUN TO’O RAI
IKUN. HUSI PULO JAKU LIU HUSI ATAURU TO’O OE-KUSSE. HUSI TASIMANE LIU HUSI
RAIKLARAN TO’O TASIFETO.
IHA TINAN FOUN NE’E, KAH TINAN 2013 NIA LARAN AFOIN
ITA NIA ALIN NO KAMARADA KAH KOMPANEIRO PRESIDENTE TAUR MATAN
RUAK FOTI MAUBEIK XANANA HODI KARGO MINISTRO DEFESA NO SEGURANSA, XANANA
HODI KARGU IDA NE’E FOTI A’AN LIU I NIA HANOIN KATAK NIA MESAK MAROMAK BUDAH
KABUTASAK MAUFEUK SIRA NIA IHA TIMOR LOROSAE NIA LARAN, NUNE NIA HAKARAK HALO
TUN NO HALO SA’E KONFORME NINIA GOSTUS NO NINIA HAKARAK, MAIBE POVO MAUBERE NIA
OAN SIRA SELUK LAIHA DIREITO ATU BELE KOALIA NO BELE REKLAME NINIA DIREITU
FUNDAMENTAL NEBE KE KONSAGRA IHA ITA NIA KONSTITUISAUN HODI SINKRONIZA MALU HO
UKUN INTERNASIONAL NO DEKLARASAUN UNIVERSAL DIREITOS HUMANOS NIA, NEBE HORAS
NE’E HO ORGANISASAUN NASOENS UNIDAS NIA KNAR OKOS.
POVO KIAK NO KIK MAUBERE, POVO FUNU NAIN TIMOR
LOROSAE NIA TOMAK, FALINTIL ASUWAIN, VETERANUS FUNU NAIN, JUVENTUDE MAUBERE NO
BIBERE SIRA HOTU2 HUSI TIMOR LOROSAE TOMAK, HAMUTUK HO IMI NIA INAN NO FETON,
BIN NO ALIN FETO, FEN NO OAN FETO HUSI OPMT, MAUN NO AMAN, ALIN NO OAN, NAHAN
NO LAHIN, KAH MANE TOMAK IHA UMA KAH NOIHA KNUA IDA LARAN HUSI OPTT, NUNE
MOS ORGANIZASOENS MASSAS NIA HANESAN CPD-RDTL/FRETILIN MOVIMENTU NIA,
ASSOSIASOENS KAH ORAGANIZASOENS HUMANITARIAS KAH PARAPOL , KAH ESTUDANTIL, KAH
INTELEKTUAL, KAH TRABALHADOR RURAL NO URBANA NIA HOTU2, JORNALISTAS, ESKRITORES,
DOCENTS, PROFESSORES, MONITORES , LEKTORES NO AKDEMIKUS, MISSIONARIOS,
KATEKISTAS, SEMINARISTAS, MADRES NO PADRES, EMPRESÁRIOS, KOMERSIANTES,
VENDEDORES AMBULANTES, MORAS KAH KANEK SIRA ,IHA UMA KAH IHA HOSPITAL, KATUAS
KAH FERIK, FETO KAH MANE, FOIN SAE KAH FOIN MORIS SIRA, POVO KIK NO KIAK OAN
SIRA NEBE KE HORAS NE’E NAMKARI LEMO2 IHA MUNDO NE’E NIA LARAN TOMAK,
TANBA DEIT XANANA NINIA HAHALOK OIN LORON IMI HALEREK BA BUAT HOTU2 NEBE
BERKURANG LIU BA IMI NIA MORIS, NUNE IMI SOE IMI NIA RAI DOBEN TIMOR LOROSAE NO
MOS IMI NIA INAN NO AMAN, MAUN NO ALIN, FEN NO OAN SIRA HOTU2, BA RAI LIUR HODI
FAN IMI NIA TENAGA KERJA, BA BELE HETAN NETIK OSAN OITUAN ATU BELE IKUS MAI,
HODI HARUKA MAI TULUN NETIK FAMILIA NIA MORIS BA LORON BALUK NEBE KE ITA
NAIN MAROMAK AMAN HALO LALEHAN NO RAI SEI TAHAN ITA NIA MORIS IHA MUNDO IDA
NE’E NIA LARAN OTEMPO INTERMINADO.
OAN ARTES MARCEAIS SIRA, OAN DOBEN TIMOR LOROSAE
SIRA NEBE KE EMA A’AT NO LET UKUN NAIN SIRA BOLU IMI HODI NARAN OIN2 DEIT
HANESAN, KRIMINOSOS SIRA, HANESAN VIOLENTOS SIRA, HANESAN DESESTABILIZADORES
SIRA, HANESAN NAUK TEN SIRA NO LANU TEN SIRA KAH DROGADOS SIRA, NO MAUFEUK UKUN
NIAN SIRA SEI BOLU OAN NO ALIN KAH KAMARADAS SIRA HODI NARAN OIN2 TAN NO
SELUSELUK DEIT, MAIBE UKUN NAIN MAUFEUK SIRA BE AMP NIA ATAN SIRA HO
HAMOTUK NINIA AMAN MAUFEUK XANANA HODI ULUN NAKUNU HO TEH DEIT NE’E, NINIA
HAHALOK MAK OIN LORON IHA BESIK TINAN 13 NIA LARAN NE’E ITA HOTU SOFRE NO TERUS
NAFATIN HODI BUAT A’AT BARAK NO MOS OIN2 DEIT.
I DALA RUMA ITA NIA SOFRIMENTUS NO SUSAR HODI MATAN BEN
NO HODI KESI KABUN TO’O FUAN, HATEKEN BA LALEHAN HODI DEIT HASAE LIMAN BA AMAN
NAIN MAROMAK NO ITA NIA SAUDOSOS ASUWAIN MATEBIAN SIRA, SE BELE HALO NETIK BUAT
RUMA MAI BA ITA OAN SOFRE NO TERUS NAIN SIRA HODI NUNE ITA BELE SÉS A’AN HUSI
UKUN NAIN NAUK TEN NO BOSOK TEN, LOHI TEN NO KKN NIA MASTERS SIRA, NEBE HORAS
NE’E BOHU HELA IHA NIA AMAN MAUFEUK XANANA NINIA KALILIN OKOS NE’E...
XANANA DITADOR NO CHANFRADU POLITIKU NO MORAL LAIHA LIU
HAKILAR HO NIA HISTERECIDADE LORON NO KALAN IHA NINIA SORUMOTU HO NIA MALUK KAH
ASSOSIASAUN KRIMINOSA NO KUMPLISES BA KRIMES KONTRA HUMANIDADE IHA RAI DOBEN
TIMOR LOROSAE NIA LARAN TOMAK NEBE HORI ULUK IHA TEMPU OKUPASAUN NIA LARAN MAI
HODI NIA BRUTALIDADE SELVATIKA HASORU ITA NIA DIGNIDADE NO IDENTIDADE HANESAN
POVO MAUBERE NIA, IHA TINAN BESIK 25 LIU BA KOTUK NE’E, I NIA SAI FALI
PROTEKSIONISTA MAKAS BA NINIA AMAN SARANI DITADOR MATEBIAN SUHARTO IHA
RAI DOBEN TIMOR LOROSAE NIA LARAN HASORU ITA POVO MAUBER KIK NO KIAK NIA
DESTINU NO NIA VIDA MORIS HANESAN KRIATURA ITA NAIN MAROMAK NIA IHA MUNDO
NE’E NIA LARAN.
XANANA HODI HAKILAR HO NIA PARVOEIRA KAH NINIA BULAK
HANESAN LANUTEN BO’OT IDA MAK KOALIA I LAIHA KEDAS MORAL NO KARAKTER HANESAN
POLITIKU IDA BERKELAS KAKAP I NIA ATAN OAN SIRA NEBE TUIR NIA HODI HORON NINIA
BORNAL JENTIO LORON NO KALAN NE’E, DEAN KATAK NIA MESAK MATANEK NO NINIA GENIU
NE’E HANESAN MAROMAK BUDAH KABUTASAK SIRA BE KUANDU HARUKA NIA ANAK BUA SIRA
HALO NUNE KAH NO HALO SAIDA TAN LEREK DEIT, NIA ATAN SIRA BE HAMUTUK HO
NIA LORON, KALAN HODI NAUK RIKU SOI HUSI AMI POVO KIK NO KIAK MAUBERE NIA, HUSI
FOLIN MINARAI NO GAS NE’E, BA HODI HARIKU NO HABOKUR A’AN HODI KABUN NO ASAN
SIRA MAK TABELE HELA I ITA POVO KIK NO KIAK MAUBERE MAK HODI LORON NO KALAN
HODI KESI KABUN TO’O FUAN, HODI RUHIN NO KULIT DEIT, NO HODI MATAN WEN LA’O
LEMO2 IHA ITA NIA RAI DOBEN TIMOR LOROSAE NIA LARAN, HODI HALERIK BA BUAT HOTU2,
NEBE KE DIAK BA ITA NIA MORIS LORON2 NIA.
XANANA MAUFEUK OAN NE’E, HODI NIA BULAK NO NINIA MAEK
KARLELE HAKILAR HANESAN ASU MATE IDA MAIBE NIA TENTA TUN TENTA SA’E SE NIA BELE
HODI NIA PROPAGANDA POLITIKA LA IHA KARAKTER NE’E BELE KONSEGUE HALIBUR NAFATIN
KAH KATIVA NAFATIN POVO MAUBER OAN SIRA NEBE KE SEI HODI MATAN DELEK ATU TUIR
HORON DEIT NAHAN RUHIN MAK HATENE, HIRAK NE’E, BA BELE LA’O TUIR NINIA HAKARAK,
MAIBE NIA ATU BUKA HALO DIAK BA POVO KIK NO KIAK MAK LAEK LIU ONA KAMARADAS,
KOMPANEIROS, MAUN NO ALIN SIRA HOTU2 HUSI RAI DOBEN TIMOR LOROSAE NIA LARAN
TOMAK, HODI RONA DIDIAK AMI NIA KONSL IDA NE’E, SE IMI FIAR LIU NIA MAK IMI SEI
MATE KOYNOL HOTU I IMI NIA JERASAUN LA KANTA TAN IMI NIA HISTORIA BA IKUS MAI.
XANANA HAKILAR IHA TEMPU IKUS NE’E NIA LARAN, HODI KIDUN
MATAN NAKLOSU SALA SALAH DEIT, BA ITA POVO KIK NO KIAK KAH AILEBA NO AINTANAN
SIRA. NINIA ATITUDE NE’E LOLOS HANESAN KAPATAZ KAH SIPAIO KAH CHEFE SUKU
KAH ADMINISTRDOR POSTO, KAH ADMINISTARDOR KONSELHO HUSI REGIME KOLONIAL KAH
REGIME INVASOR SUHARTO NIA, IHA ITA NIA RAI DOBEN TIMOR LOROSAE NIA LARAN, IHA
PERIODO NEBE SIRA UKUN ITA POVO KIK NO KIAK MAUBERE IHA TINAN 475 LIU BA KOTUK
NE’E...
XANANA FOIN DADAUK NE’E, I MUITO ANTES ELEISOENS
PRESIDENSIAIS NIA MAI KOSE ORGANIZASAUN MASSAS POPULARES CPD-RDTL NIA NAIN ULUN
SIRA HAMUTUK HO NIA MAUN NO ALIN, INAN NO AMAN, OAN NO AMAN, FETON NO
BIN, OAN NO BEOAN SIRA BA HOTU HAMUTUK HODI HAKILAR NO YEL2 FO’O DUKUNG MAKAS
BA XANANA , BA NUNE IKUS MAI BELE FO’O GARANTIA BA NIA MANANA KONFIANSA
POVO NIA I NUNE NIA BELE KAER METIN KADEIRA UKUN NIA BA PERIODO IDA TAN.
NUNE MAK BUAT HIRAK NE’E AKONTESE I NIA MANAN DUNI ELEISOES HODI MOS AKRESIMU
SOSA VOTUS BA NIA PARTIDU HODI IREGULARIEDADES NEBE E ITA HOTU HATENE MOMENTU
KONTAGEM BA VOTOS HALA’O DADAUK, NUNE MAK SIRA BELE LOKE LUAN DEMAIS SIRA NIA
IBUN HANESAN LAFAEK SIRA NIA NE’E, I HODI BA IKUS NE’E, NIA BELE SA’E NAFATIN
POLEIRO HANESAN NINIA PROPRIEDADE PRIVADA IDA KAH NO NIA
KUSTA RASIK I NUNE EMA SELUK LA BERHARGA NEM TAUN POUKU BERHAK UTK MEMELIH
MENJADI UKUN NAIN BA RAI DOBEN IDA NE’E. I PIRLIU MAK, DEPOIS XANANA SA’E TIHA
BA POLEIRO ATU UKUN RAI MAUBERE NIA NE’E, I IKUS MAI LA FO’O
KONSIDERASAUN BA KAMARADAS, KOMPANEIROS, MAUN NO ALIN, INAN NO FETON SIRA NEBE
KE FO’O DUKUN MAKAS BA NIA BELE SAI UKUN NAIN BA PERIODO IDA TAN, MAIBE, PELO
KONTRARIO, NIA DUNI SAI MALUK SIRA BE HODI MATAN DELEK FO’O DUKUN MAKAS BA NIA
HODI MAMAN ELEISAUN NE’E, HANESAN LOLOS ASU HORON NAIN RUHIN SIRA BE’E NINIA
NAIN DUNI SAI IHA FATI OAN HIRAK NE’E...
MAIBE NIA HABESI BA NIA SORIN ASU NURAK SIRA MESAK NEBE KE
LA IHA LIU FOLIN IDA BA NIA, NE MAK NIA HILI BA HODI SERBISU HAMUTUK HO NIA...
NUNE KADEIRAS UKUN NIA, XANANA MAUFEUK FA’E DEIT BA NINIA MALUK
SIRA BE ULUK FAN RAI NO MAULAMBE NO MAUTABELE SIRA NE’E DEIT MAK OIN LORON SIRA
KANTA SIRA NIA KANTIGAS OIN2 DEIT, NO MOS SIRA HALO SIR NIA POLITIKA BEFOER NIA
BA GRADUASAUN LEVEL A’AS LIU HASORU ITA POVO KIK NO KIAK MAUBERE NIA DESTINU NO
NIA MORIS HANESAN DUNI EMA BUTA HURUF IDA KE FOLIN LAEK LIU BA MUNDO HOTU NIA
PARESER MAK NE’E...
XANANA LOKE IBUN LUHAN DEMAIS HANESAN FETON KARLELEN SIRA
HODI NIA BULAK BA FETO SIRA NO MOS HODI NIA PSIKOPATA NEBE KE IHA AILARAN
HARUKA OHO NIA MALUK SIRA TANPA RASA KEPRIMANUSIAWI IDA, MAIBE TANBA DEIT NINIA
AMBISAUN BA PODER POLITIKU NO PODER MANDO NIA ,MAK NIA HATENE BUKA HALO LAKUN HODI
HARUKA OHO HODI FORMAS MAIS VERGONHOSAS DE TRAISAUN BA MAUN NO ALIN, KAH,
KAMARADAS NO KOMPANEIROS, POVO KIK NO KIAK MAUBERE NIA OAN MURAK SIRA NIA VIDA
IHA MISTERIOSIDADE NINIA POLITIKA NIA KONTEXTO LARAN.
XANANA HAKLILAR IHA NIA PROPAGANDA POLITIKA
MAFIOSA NIA IHA OEKUSSE DEAN BA POPULASAUN OEKUSSE NIA ATU BELE NO TENKE RONA LIU
MARI ALKATIRI NIA LIAN KONA BA MASTER PROGRAMA DESENVOLVIMENTO NIA, I LABELE
RONA FALI PARTIDU FRETILIN KAH LIDERES SIRA SELUK, TANBA XANANA HAKARAK HATETEN
LOLOS KATAK ...‘’HORAS NE’E DADAUK MARI ALKATIRI, MAI HAKRUK TIHA ONA BA HAU
NIA GOVERNU I NUNE NIA SAI TIHA ONA HANESAN HAU NIA KAPTAZ IDA I NUNE HAU BELE
HARUKA NIA BA NEBE NO NEBE DEIT, ASAL HAU ENCHE NAFATIN NINIA UMA LARAN I
NIA FAMILIA BELE MORIS PATARATA HANESAN HAU NO AMP SIRA TOMAK I PARTIDO
FRETILIN NO NIA MILITANTES SIRA MAK BELE SAE RAI BA LA IHA BUAT IDA”...
I NIA HUTAN TAN, ...“HAU XANANA LA INTERESSE LIU PARTIDO
FRETILIN NO NIA MILITANTES SIRA, TANBA SIRA MESAK MOS MAUFEUK TANTAN DEIT I
SIRA SÓ KOALIA HO IBUN MOS BE’EK DEMAIS, MAIBE SIRA BELE HALO LOS TAN SAIDA ATU
PRESERVA NAFATIN HAU NIA FAMA NO HAU NIA VAN GLORIA NIA IHA POVO TIMOR LOROSAE
NIA SOCIEDADE NIA LARAN?”...
XANANA SEI HATUTAN TAN,...”IMPORTANTE MAK SIRA NEBE KE
HAU NIA OPOSISAUN NE’E, HAU FO’O MIGALHAS BA SIRA, SIRA BELE MAI HILI NETIK HAU
NIA HAHAN RESTUS SIRA BE MONU HUSI HAU NIA MESA OKOS NE’E, SIRA BELE MENIKMATE
HO, POIS SIRA MAI NONOK HODI HARAEK A’AN MAI HILI NETIK HAU NIA FOER SIRA NEBA HODI
HAKMATEK HO NIA FEN NO OAN SIRA KAH NO FAMILIA NO ASSOSISAUN POLITIKA MAFIA
SIRA NIA”...
...”IDA NE’E MAK HAU XANANA NINA ESTRATEGIA NO TAKTIKA
ATU LOHI NO MENARIK HAU NIA OPOSTORES SIRA...RESTUS SIRA NE’E KANTIGAS BA HAU
MAROMAK POVO BEIK TEN MAUBERE KAH TIMOR LOROSAE SIRA NE’E HAU XANANA MAK SEI
TULA NAFATIN HAU NIA SELIM BA SIRA NIA KOTUK HODI SAE SIRA NAFATIN HANESAN KUDA
BEIK SIRA HODI MAI RONA DEIT HAU NIA ORDENS I MAI DEAN DEIT BA HAU YES, YES,
MAUN BO’OT NO AMAN MATENEK JOSE ALEXANDRE, KAYRALA XANANA GUSMAO, I KUANDU SIRA
KOALIA DEMAIS HAU HARUKA HAU NIA POLISIA HODI HURLELE SIRA HO AIDONA MAUBISSI
SIRA NIA HODI TATIDIN BA SIRA NIA ULUN FATUK BE MESAK BOEK NIA TEN TANTANAN
DEIT MAK IHA LARAN NE’E, SAI NAKFERA HOTU MAK AFOIN KALAH SIRA HATENE
KARIK???
KUIDADU SIRA BE HODI MATAN DELEK TUIR HAU NIA AIN FATIN
HIRAK NE’E, LA KLEUR HAU SEI DEAN HAU NIA AMAN SARANI MATEBIAN SUHARTO NIA ASU
NURAK ABRI KAH PASUKAN KHUSUS MAI KAPA HOTU SIRA MAK NE’E, SE SIRA LAKOHI RONA
HAU NIA ORDES MAUFEUK OAN SIRA NE’E...
ENKUANTO ALKATIRI LA’O HAMUTUK HO XANANA HODI SIRA NIA
GUITARRA TOKA MELODIA DANDUT NIA, KAH FOLKLORE NIA, KAH LAMBADA NIA KAH ARABE
SULIRIH NIA, HODI BIDUN NO DANSA HODI HAKOAK MALU NO REHIN MALU NO TATA MALU,
HANESAN FEN NO LAHIN, HUSI AMP NIA EMA DEAN NO KANTA NUNE BA MALU, ...”IMI HARÉ
ONA , ITA NIA MAUN XANANA NIA MAGIKA DADA TAN ONA ULUN MAUFEUK FRETILIN
NIA NE’E, HALAI TUIR DEIT MAI TANBA BILOENS DOLARES NE’E ITA BELE SOSA SIRA NIA
ISIN NO KLAMAR, NUNE MAK AGORA ITA NIA MAUN XANANA HIPNOTISA DEIT SIRA. I
SIRA HAKFODAK HALAI TUIR DEIT MAI XANANA HANESAN XANANA NIA KUDA
REINO IDA TAN MAI HODI MATAN FUAN NAKLOSU HALAI TUIR MAI ITA HODI MATAN FUAN
MOS NAKLOSU BA BILOENS DOLARES AMERICANOS, SIRA SEI NONOK, IDA POR IDA SEI
TAAOTU MAI BA ITA NIA GAIOLA MAK NE’E...ITA AMP MANAN TAN ONA KLAMAR IDA
HUSI FRETILIN NIA”...TENIK MAUFEUK OAN KAH MILITANTES SIRA HUSI AMP NE’E!
MAIBE HUSI PARTIDU FRETILIN NIA, ELEMENTOS, MILITANTES NO
KUADROS SIRA HALO SIRA NIA KOMENTARIO HODI MATAN DELEK NIA DEAN BA MALU NUNE...”HAHAHA...SÓ
ITA FRETILIN PARTIDU MAK MATENEK NUNE MAK XANANA MAU KAH ATAU TIDAK NIA TENKE
PRESISA DUNI ITA NIA MAUN MARI ALKATIRI BA HAMUTUK HODI HALO NETIK PLANO MASTER
DESENVOLVIMENTO NIA”...
I AGORA SIRA HEIN KATAK XANANA BELE FO’O BA SIRA JUTAAN
DOLARES AMREIKANOS BA SIRA BELE HALA’O NAFATIN SIRA NIA BISNESS HANESAN SIRA SAI
FALI XANANA NIA KUDA ATAN SIRA MAK NE’E, MAK HODI MATAN DELEK HALA’O AMP SIRA
NIA INTERESSE, MAIBE BE SIRA BUKA ATU HALO BUAT IDA DIAK BA ITA NIA POVO KIK NO
KIAK NIA MORIS MAK LAEK ONA BELU MAUFEUK OAN SIRA NE’E...
NUNE MOS XANANA NO ALKATIRI FOIN DADAUK NE´E HAKILAR TO´O
ATU FERA DEIT LALEHAN KATAK, ...SIRA NAIN RUA XANANA NO ALKATIRI HAMUTUK ONA
MAK LA IHA EMA IDA KAH ASSOSSIASAUN POLITIKA IDA KE BELE HATUN SIRA NAIN RUA,
TANBA SIRA RUA HANESAN BESUI ASU BE TATIDIN BA BETON LA IHA KONSEKUENSIA IDA.
KUITADONO KORMENTADO BA NAIN ULUN RUA BOSOK TEN TANTANA DEIT HIRAK NE´E. SIRA
HANOIN KATAK LI SIRA NIA SEGUIDISTAS SIRA BE HO MATAN DELEK BE HLAI TUIR SIRA
HANESAN KUDA ATAN SIRA NE´´E KARIK? MAIBE AMI POVO MAUBER NIA OAN SIRA MAK
BATIDU LIU ONA BA IMI NIA LAGU2 SIRA NE´E, IRUA NE´E HAMUTUK HADOMI HODI RAUT
BILIOENS DOLARES AMRIKANOS MAK IMI HATENE, MAIBE IMI HODI INTENSOENS DIAK ATU
SERBI ITA NIA POVO KIK KIAK HO LARAN DIAK MAK LAEK LIU ONA, MAUFEUK NAIN RUA
NE´E. ENTAUN LA´OS IMI RUA MAK SAI OTAK BA KRISE 2006/2007? IMI RUA ATU MAI LOHI
SÉ LOS MAK NE´E?
AMI FIAR KATAK IMI IHA OSAN BARAK EMA IDA NO EMA RUA
LABELE LAWAN IMI, MAIBE, KUANDO POVO KIK NO KIAK HODI NIA FORSA POPULAR AMRIK
IRUA HALAI HODI IMI NIA BORNAL JENTIU LAMETIN IDA HELA MAK NE´E I DALA RUMA MOS
IMI HALUA HOTU IMI NIA FEN NO OAN SIRA HALAI DEBANDADA MAK NE´E!
ALKATIRI NO LUOLO MAK MATAN FUAN NAKLOSU BA BILOENS
DOLARES AMERIKANUS NIA NO HALAI TUIR NAKDEDAR NO HODI MATAN FUAN NAKLOSU
MILITANTES SIRA KETA MEHI TAN KATAK PARTIDU FRETILIN SOLIDO NAFATIN, MAIBE NE
SINAL KE HATU HALAKUN FORSA POLITIA PARTIDU HISTÓRIKU KARIK? KUIDADU BA, SEI
LAE IKUS MAI IMI BASA RENTOS I PARTIDU FRETILIN SEI MONU NAKDASAN BA
RABAT RAI MAK NE’E KAMARADAS SIRA... AMI HARÉ IMI NIA GERIK GERAKAN
NE´E, AMI KOMESA UVIDA ONA IMI NIA DETERMINASAUN POLITIKA HO FRETILIN NIA MAK
NE´E, SEU MAUFEUK OAN SIRA NE´E...
POVO MAUBERE PRECISA LIU AGORA DADAUK NE’E, LA’OS, HODI
MEHI ATU HALO MEGA PROJECTO SIRA, TANBA BAHINRA UKUN NAIN SIRA HO NIA AMBISAUN
BO’OT HIRAK NE’E, TANBA SIRA IHA SIRA NIA SAUDADES NOSTALGIKAS BA SIRA NIA
ORIGEM DE KLASSE MAI HUSI PQUENO BURGUES, NUNE SIRA NIA HAKARK MAK BUKU MORIS
DIAK DEIT NO HODI MOS MORIS PATARATA HO POVO K NO KIAK MAUBERE NIA RIKU SOI
DEIT BA SIRA NIA INTERESE, NO FAMILIA KAH GRUPU MAFIOSOS SIRA, MAIBE BA ITA
POVO KIK NO KIAK MAK SIRA NEM TAUN POUKU BELE FO’O LARAN DIAK NETIK BA MAK NE’E
MAUFEUK OAN SIRA NE’E...
PEQUENOS BURGUESES NINIA HAKARAK LA’OS HANESAN ITA POVO
KIK NO KIA SIRA NIA, TANBA ITA NIA HANOIN LA HANESAN NUNE MOS ITA NIA INTERESE
MOS LA HANESAN, NUNE ITA BELE HASAI KONKLUSAUN LOLOS KATAK IDA2K HALO TUIR
NINIA ORIGEM, KAH KONSIENSIA KAH SITUASAUN DE KLASE NIA, MAIBE LA’OS BA ATU
SERBI FALI KLASE IDA KE LA’OS PERTENCE NIA. HUSI SIRA NIA KLASSE PEQUENO
BURGUESES NIA REKISITO MAK SIRA HKARAK BUKA MORIS DIAK DEIT, MAIBE ITA NIA POVO
KIK NO KIAK NINIA INTERES DIFERENTE LIU EMA BURGUESES SIRA NIA KLASE NIA, NUNE
MAK ITA NIA POVO NIA PRECISO URGENTE LIU BA HODI MORIS HANESAN EMA KRIATURA
NAIN MAROMAK NIA NMOS HANESAN POVO MAK NE’E, ALIMENTOS BASIKUS BA SIRA NIA
MORIS LORON2 NIA. NUNE INFRASSTRUKTURAS NEBE KE ITA NIA POVO PRESISA LIU MAK
NE’E, AGRIKULTURA, SAUDE, EDUKASAUN KAPASIDADE KULTURAL NO INTELEKTUAL,
HABITASOENS URBANAS HO MINIMAS KONDISOENS BA ITA NIA POVO NIA MORIS ATU BELE
SAI DIAK NO SAUDAVEL NUNE MAK PERCATATKAN DI DLM PROGRAM VASTU POLITIKU
FRETILIN NIA POS FUNU, MAIBE LA’OS BA FALI MEGA PROJEKTUS SIRA, BUAT A’AT HIRAK
NE’E HANESAN POLITIKA XANANA NIA AMAN SARANI SUHARTO NIA BAHINRA NIA SEI
BERKUASA IHA SELURUH NUSANTARA. MAIBE, TANBA NINIA HAHALOK A’AT NEBE KE FOLIN
LAEK BA ITA NIA MAUN NO ALIN POVO IRMAUN INDONESIO SUSAR NO TERUS NAIN, MAK
AKHIRNYA NIA AMRIK HODI NINIA OAN MATENEK ESTUDANTES NO AKADEMIKUS SIRA IHA
FATIN HOTU2 IHA KNRI NIA LARAN HODI AMRIK HAKILAR HODI MOS RAN NO ISIN
SAKRIFIKA NIA A’AN TAN MAK AFOIN KNRI OIN LORON BELE BEBASSKAN HUSI
DITADURA NO FASCISTA KAH MILITARISTA IHA INDONESIA NIA LARAN TOMAK, APESAR DE
ITA HOTU SEI NOTA KATAK NINIA RESTUS SEI BERAKAR IHA SUDUT2 NEBE HODI BASES
FASCISTAS, RIKU NAIN NO BUTAR TEN SIRA NE’E, SEI HAKILAR NAFATIN IHA MANTAM
MANEFOUN NO MOS MANTAM PERWIRA LETNAN GENARAL PRABOWO SUBIANTO IHA PARTIDO
GERINDRA NIA MA’ON OKOS NE’E...
BIAR BA NUNE MAIBE HODI AVANSU GALOPANTE MUNDO NIA KONA
BA POVO KIK NO KIAK NIA MORIS NO NIA REVOLUSAUN SEI NENEIK EMA RIKU NAIN NO
BUTAR TEN SIRA SEI BA NANE TASI HOTU MAK NE’E...
ITA HOTU HEIN I HISTORIA SEI HATUDU HODI MATAN MOMOS MAI
BA ITA MAK NE’E...
XANANA IHA FULAN ABRIL NIA LARAN NIA HAKILAR HODI
IBUN BE’EK DEMAIS NO MOS HODI KIDUN MATAN NAKLOSU SALAH2 HASORU KOMISSAUN
ANTI-KORRUPSAUN, HASSORU PROKURADOR GERAL, HASSORU TRIBUNAL, HASORU JORNALISTAS
KONA BA NINIA AMANTE NAUK TEN EMILIA PIRES, NO MOS HASSORU MASSA POPULARES
CPD-RDTL/FRETILIN MOVIMENTO NIA...XANANA NINIA ATITUDE KAH HAHALOK HANESAN
LOLOS DITADOR, FASCISTA, TIRANIKU, KRIMINOSO, IMORAL, BOSOK TEN, LOHI
TEN, NAUK TEN, SALVAGUARDA NO PROMOVE NAFATIN KORRUPSAUN, KONLIU NO NEPOTISMO
HODI SATU BILION NO KOMAN SEKIAN DOLAR AMERIKANO HUSI FUNDU MINARAI NO
GAS NEBE APROVA TIHA ONA BA OGE BA TINAN 2013 NE’E MAK AGORA XANANA APROVEITA
HARIKU NO HABOKUR A’AN, HODI POVO KIK NO KIAK NIA SOFRE NO TERUS, NIA
KOSAR BEN NO NIA MATAN WEN SIRA MAK AFOIN XANANA BUKA HALO TUN NO HALO SAE ATÉ
OIN LORON HARUKA NIA AJUDANTES SIRA HNESAN... “SES NO SED” ... BA BUKA HODI
SOSA ARMAENTUS OIN2 IHA INDONESIA NIA FABRIKA BE BESI TUAN SIRA NE’E , BA NUNE
SIRA BELE HAMUTK HODI SUSU ITA BOKOR NO RAI BOKOR TO’O HUSIK HELA ITA POVO KIK
NO KIAK MAUBERE MAK MORIS NAFATIN HANESAN NE’E TO’O ITA MATE HOTU DEIT.
TANBA BUAT A’AT HIRAK NE’E MAK ITA TENKE HODI MATAN MORIS NO HODI NEON
NAIN NAFATIN IHA ITA NIA RAI DOBEN TIMOR LOROSAE NIA LARAN TOMAK BA OIN LORON
NE’E ...
XANANA HO NIA BRUTA MONTE HASAI LIA HANESAN EMA MAUFEUK
NO LA IHA EDUKASAUN HANESAN NAIN ULUN SIRA, NUNE MAK NIA KOALIA ARBIRU
DEIT I NINIA HUN NO ROHAN LAEK LIU...
XANANA HAKARAK ATU DULAS CPD-RDTL NIA NIA KAKOROK, HAKARAK
HURLELE CPD-RDTL, HAKARAK HARAUN TIHA CPD-RDTL NIA MEMBROS HOTU IHA RAI DOBEN
TIMOR LOROSAE NIA LARAN, NUNE MOS XANANA HAKARAK HARUKA POLISIA BA PORRADA
CPD-RDTL SE LA RONA NO LA
HAKRUAK BA XANANA MAUFEUK NO LIDER CHANFRADO BO’OT NE’E
NINIA ORDENS BE DITADOR NO FASCISTA NIA .
SE XANANA NE’E MAK HALO NAFATIN NIA MANGONHAS HANESAN
NE’E, ITA POVO KIK NO KIAK MAUBERE NO FRENTISTAS HOTU2 LABELE TOLERA LIU TAN
ONA...
SE ITA TOLERA NAFATIN ENTAUN ITA BUKA TARA A’AN DEIT BA I
LALIKA MORIS TAN ATU SUSAR NO TERUS NAFATIN HODI RUHIN NO KULIT TANTANAN
DEIT IHA ITA NIA RAI LARAN BA DEIT EMA FUIK NO LET NEBE KE HORAS NE’E UKUN ITA
DADAUK HO DEIT BA SIRA NIA AMBISAUN HODI MATAN FUAN NAKLOSU BA ITA NIA RIKU SOI
I BUKA ATU MORIS HANESAN LIU RAI BO’OT SIRA HANESAN AI LIUR BA, LILIU BA PAISES
OCIDENTAIS SIRA NIA RAJA BE HO KLASS KAKAP A NE’E, I HUSIK MAI KOTUK PO KIK NO
KIAK MAK SAE RAI MAK NE’E HELA NAFATIN TO’O MATE...
XANANA, Ó, BARANI, ENTAUN HALO TO’OK MAK ITA HRÉ MALU
HODI REHIN MALU DEIT BA, KAH KETA ITA KÓS MALU DEIT KARIK? KAH ITA BELE HAMAMAR
MALU DEIT KARIK? HALO TO’OK BA MAK AMI HAKRUK DEIT BA AMI NIA UKUN NAIN MAUFEUK
NO MAUBEIK OAN IDA NEBE KE HATUDU NINIA HAHALOK KE LA IHA MORAL LIU BA MUNDO
HOTU NO MOS BA ITA POVO KIK NO KIAK MAUBERE IHA RAI DOBEN TIMOR LOROSAE NIA
LARAN TOMAK NO MOS BA IHA RAILIUR HOTU...
XANANA DEAN KATAK CPD-RDTL / FRETILIN MOVIMENTU HODI
FARDAS NO BOINHAS MEAN BA SOSA IHA INDONESIA HOTU NO HAKARAK HALO ESTADU IDA,
IHA ESTADU IDA NIA LARAN, NO MOS HODI BANDEIRA SELUK FALI NO MOS KONTRA
KAMARA MUNICIPAL NEBE KE GOVERNO XANANA DEFINE IHA NINIA ESTRATEGIA NIA LARAN ,
ETC, ETC, ETC...
NUNE DUNI CPD-RDTL TENKE TAKA KEDAS AGORA I LALIKA LAKUN
TAN TEMPO...SE LAE XANANA RASIK MAK TUN MAI IHA TERRENU ATU HURLELE KEDAS AMI
POVO KIK NO KIAK CPD-RDTL NIA ELEMENTOS SIRA.
NO TAN LIAN BOSOK NO LIAN BUTAR SELSELUK TAN MAK XANANA
MENSALAHKAN CPD-RDTL TANPA PROVAS IDA...BANDEIRA IDA IHA CPD-RDTL NE’E,
BANDEIRA ASSOSIASAUN TRABALHADORES NIA. HANESAN TRABALHADORES KAH OPTT NIA
SIMBOLU, MAIBE, NE’E LA’OS BANDERA NASIONAL SEUK NIA MAK CPD-RDTL LEKAR
IHA FATUBERLIU NO WELALUH NEBA, SEU MAUFEUK OAN NE, SÓ EMA MAUFEUK NO MAUBULAK
MAK BELE HALO INTERPRETASAUN HANESAN NE’E, MAIBE EMA HO NIA MORAL ELEVADO I HO
NIA PERSEPASAUN HODI OTAS NO HODI WAIN MATENEK NO RASIONAL LIU NIA NUNKA KOALIA
HANESAN LIDER MAUFEUK OAN NE’E...LOS DUNI SO BELE MAUFEUK MAK BELE KONFUNDI
SIMBOLOS TRABALHADORES HO SIMBOLOS NASAUN NIA...SE LAHATENE ENTAUN DIAK LIU BA
HALO LAI INVESTIGASAUN ULUK BA MAK MAI LOKE IBUN LU’AN BA LA IHA BUAT IDA, SE
LA IHA KONTUNDENTE PROVA MAK MAI LOKE LU’AN IBU DEMAIS BELE ATÉ HUSIK LALAR
METAN DEIT SIRA KAH LALAR FOER TANTANAN DEIT SIRA BELE LORI TEH NO FOER SIRA
SELUSELUK MAI BA MAUFEUK UKUN NAIN NIA IBUN LARAN SI BORRADU HOTU MAK NE’E,
HATI2 BA, TANBA TEH RESTUS NO MIH RESTUS SIRA NE’E BELE ESTRAGA O NIA IBUN BE
HANESAN KOMADRES KARLELEN SIRA NIA NE’E...
HATI2 AMI NIA MATEBIAN SIRA LA TOBA MAK NE’E, Ó XANANA,
KETA HALO LIU DEMAIS, SE LAE O HAKFODAK O BASA RENTOS TERLAMBAT LIU ONA MAK
NE’E...KONA BA FARDA NO BOINAS TANBA AMI NIA KLASSE TRABAKLHADORES, SERBISU
NAIN, HALO TÓS NO NATAR NAIN, HEIN KUDA NO KARAU, AILEBA NO AINTANAN, HAKFOLIK
LIPA NO LAKUTIN, AMI NIA HAHAN MAK AIFARINHA , AIBADIKUR, TALAS, FEUK, KUMBILI,
KULU TUNU, AIDILA OKIR NO FUNAN KAH TAN NURAK, AMI NIA HAHAN SIRA NE’E MAK AMI
NIA KAMARADA MILISI FRETILIN NIA IDA HATETEN IHA MALIANA KAH BALIBO NEBA
KATAK AMI NIA HAHAN HIRAK NE MAK BOLU “PAUN MAUBERE” NEBE NIA HATETEN BA
MALAE JORNALISTA ADELINO GOMES HUSI PUBLIKU NIA IHA TINAN 1975 LIU BA KOTUK
NE’E.
TANBA AMI NIA POSISAUN KAH AMI NIA KLASSE REKERE AMI NIA
SIMBOLO ORAGNIZASAUN NIA, NEBE KE IHA LEI INTERNASIONAL REKOINESE I NUNE
GOVERNO MAUFEUK XANANA NIA LABELE SÉS HUSI PRINSIPIO UNIVERSAL IDA
NE’E...PORTANTO NIA KONKLUSAUN MAK TUIR MAI NE’E ; FARDAS, BOINAS NO BANDEIRA
NE’E REPRESENTA TRABALHADORES NIA SIMBOLO I LA’OS SIMBOLO NASAUN TIMOR LOROSAE
NIA, SEU LIDER MAUFEUK ONA NE’E...
KETA Ó MANGAME DEMAIS HO AMI, POVO KIK NO KIAK, MAUBERE, SUSAR
NO TRUS NAIN, NO AMI MATE RESTUS SIRA NE’E SAI FALI HANESAN HO NIA OBJETO IDA,
HODI NUNE MAK Ó HAKARAK HALO KASOADA BA AMI MAK NE’E, SE O HAKRAK ENTAUN
DEKLARA DEIT FUNU HODI HASORU AMI TRABALHADORES MAUBERES NO BIBERES SIRA HOTU
IHA RAI DOBEN TIMOR LOROSAE NIA LARAN TOMAK.
NUNE AMI HODI AMI NIA SIMBOLOS SIRA AMI SEI AVANSA BA IMI
NIA DIRESAUN HODI FORSA POPULAR MESAK HO AIN TANAN NO LIMAN MALUK, MAIBE SE FOR
NECESSARIU AMI REKORE HO AMI NIA AISUAK NO KATANA, DIMAN NO RAMAH, SURIK NO
ZARBATANA, FATUK NO AI, HODI AMRIK, HODI AMI NIA DETREMINASAUN NO KONVIKSAUN
POLITIKA, HODI AMI NIA ESPIRITU NASIONALISMU NO PATRIOTISMU A’AS
TEBTEBES, AMI SEI DESFERE GOLPES MORTAIS BA KOLONIALISTAS NO INVASORES SIRA NIA
ASU NURAK SIRA IHA AMI NIA RAI DOBEN TIMOR LOROSAE NIA LARAN...
XANANA DEAN BA POVO TIMOR LOROSAE KATAK CPD-RDTL, HATENE
E MAK BOSOK NO LOHI POVO, ATU BELE HETAN HAHAN HUSI POVO KIK NO KIAK IHA RAI
DOBEN TIMOR LOROSAE ATU SAI KIAK TO’O RABAT RAI MAK NE’E...XANANA NIA
PROPAGANDA NE’E BARATA LIU I FOLIN LAEK MAK NE’E MAUFEUK SIRA IHA AMP II NIA
PANALEIROS TANTANAN SIRA NE’E.
TEBES DUNI HO NIA LAGU2 SIRA NE’E KAH LAE, MAUFEUK XANANA
OAN NE’E? AMI BOSOK NO LOHI POVO KIKI NO KIAK TEBES DUNI KAH? KETA O HODI RONA DEIT
HUSI RUMORES NO HUSI LIAN BUTAR NO BOSOK MAI HUSI HO NIA ASU NURAK SIRA NE BE’E
MESAK KANTEN TANTANAN DEIT NO MATAN FUAN NAKLOSU BAHINRA HARÉ BA BILOENS
DOLARES AMERIKANUS NEBE AGORA Ó, XANANA APROVA TIHA ONA IHA OGE NIA BA TINAN
2013 NIA, NE’E TUIR FONTES FEDIDIGNOS HATETEN MAI BA AMI KATAK, IMI AMP HALO
BUAT A’AIRAK NE MESAK BA IMI NIA INERESE RASIK DO KE BA POVO KIK NO KIAK
MAUBERE, SUSAR NO TERUS NAIN SIRA NIA INTERESE, IHA NIA RAI DOBEN TIMOR LOROSAE
NIA LARAN TOMAK...
KONA BA KAMARA MUNICIPAL, AMI BELE HATETEN KATAK BUAT
NEBE KE DIAK HUSI KOLONIALISTAS SIRA NIA HERANSA ITA BELE APROVEITA BA ITA NIA
POVO NIA MORIS DIAK NIA, MAIBE NINIA KONTEUDU NE MAK TENKE ESTUDA NO ANALISA
DIDIAK, TANBA SE LA IHA INVESTIGASAUN DIDIAK DALA RUMA BELE SAI FALI HANESAN
SASARAN BA EMA SELUK NIA OBJECTIVU KARIK?
SE NUNE ENTAUN ITA SEI DEBATE LAI MAK BELE HALA’O BA BAHINRA
ITA HETAN SOLUSAUN HO KOMUM KONSENSU, MAIBE LABELE HODI IMI NIA ARROGANSIA ATU
BOLU AMI NIA ALIN NO KAMARADA GIL HANESAN MAUBEIK IDA, TANBA IMI SIRA BE’E HODI
IBUN BE’EK SIRA NE MESAK MAUFEUK TANTAN DEIT HODI TUIR IMI NIA PATRAUN HANESAN
MATAN DELEK SIRA MAK IMI HATENE, MAIBE ATU KONFIA IMI NIA A’AN RASIK, HODI FIAR
NIA KBIT ATU HALO POLITIKA MAK HO KALIBRE MAK IMI SIRA NE’E LA TO’O AIN KLOR
ALIN NO KAMARADA GIL NIA KARIK???
HATENE KAH LAE SEU MAUFEUK OAN SIRA NE’E? SE IMI DISKORDA,
NUSAN MAK IHA BESIK BALIDE NE’E, IMI LA HAKAT MAI HODI DISKUTE NETIK HO AMI DO
KE IMI MANDA BOKAS FALI, HANESAN KOMADRES KARLELE SIRA NE’E...NE’E IMI NIA
ATITUDE HANESAN MOS XANANA NIA NO NIA ASU NURAK SIRA NIA MAK NE’E HOTU,
IMI BE MESAK MAUFEUK ONA SIRA TANTANAN DEIT NE’E...
XANANA MOS HODI IBUN NAKUNU HO “PAUN PANDELÓ” MANAS NUNE
MAKA NIA KOALIA HANESAN BOSOK TEN BO’OT IDA KATAK CPD-RDTL SIRA NIA NAIN ULUN
SIRA SIMU OSAN JUTAAN DOLARES AMERIKANOS, HUSI NINIA GOVERNO, NO BALUN
LA’O PASSEAR IHA RAILIUR NEBA, I BALUN IHA RAI LARAN HODI MORIS GARNEL, NO HODI
PESTA PORRA LORON NO KALAN, HODI MUSIKAS NO KANTIGAS OIN2, I AGORA MAI BOSOK
TAN POVO KIK NO KIAK SIRA PARA LABELE SIMU KTP/KI NO TAN BUAT SIRA KAH
FASILITASOENS SIRA SELSELUK BA SIRA NIA MORIS DIAK MAIBE SIRA LOHI NAFATIN POVO
KIK NO KIAK SIRA.
AÍ XANANA MAUFEUK O BA HUSU TO’OK SIRA NO HODI PROVA HO
FAKTUS KATAK TEBES DUNI, HANESAN NE’E, KAH LAE? KETA Ó XANANA MAK MAI HODI HO
NIA PROPAGANDA ATU LOHI FALI AMI KARIK? SE O HODI HO NIA MANOBRAS KAH
KEMUNAFIKAN POLITIKA HODI DUN TUN SAE AMI, POVO KIK NO KIAK MAUBERE OAN MURAK
SIRA, ENTAUN O KUIDADU, SE LAE AMI NIA SAUDOSOS ASUWAIN FUNU NAIN SIRA, NO POVO
MATE RESTU SIRA SEI LA FO’O PERDAUN BA HO MAK NE’E, SE NUNE ENTAUN, HATI2 BA
KETA HALIMAR HO AMI NIA DIGNIDADE NO IDENTIDADE, SE LAE AMI SEI BUKA HANORIN Ó NO
HO NIA ASU NURAK SIRA SEI LA’O LOS HOTU MAK NE’E, SEU MAUFEUK OAN NE’E, O RONA
KAH LAE?
I OSAN HIRA MAK HO NIA GOVERNO BE MESAK KKN NIA NAIN SIRA
NE’E FO’O ONA BA CPD-RDTL NIA LIMAN LARAN? SE O DEAN HO HASAI OSAN BARAK BA
CPD-RDTL, NUSAH MAK Ó LA PUBLIKA IHA DIARIU OFICIAL GOVERNO NIA, BA NUNE ITA
POVO TOMAK BELE HATENE HOTU NO MOS BELE TESTEMUNHA KATAK NAIN ULUN CPD-RDTL NIA
NE’E MESAK BOSOK TEN NO SIMU OSAN GELAP HUSI GOVERNO XANANA NIA I SIRA LÁ JUJUR
BA ITA RAKYAT SIRA NEBE KE SIRA SIMU OSAN HUSI GOVERNO NAUK TEN XANANA NIA MAI
BE SIRA MOS LA HONESTU I SIRA MESAK BOSK MAK BARAK DAN LAIN2 SEBAGAINYA
HOTU KARIK???
XANANA MAUFEUK RONA MAI, AMI SIRA NE´E,SERBISU HANESAN
TRABALHADOR HODI AMI NIA KOSAR BEN MAK AMI MORIS HELA HO AMI NIA FAMILIA, MAIBE
AMI HODI MORSI HANESAN PARASITAS BA HODI SUSU RAI DOBEN TI LOROSAE NIA BOKOR NO
POVO KIK NO KIAK NIA BOKOR, HUSI SIRA NIA MATAN BEN NO KOSAR BEN MAK LAEK ONA
BELU MAUFEUK OAN NE´E!
APESAR DE AMI IHA DIREITO REKLAMA MOS AMI NIA DIREITO
HANESAN FUNU NAIN SIRA MAIBE AMI NIA MATAN BEN SULI BEBEIK BAHINRA AMI NIA POVO
KIK NO KIAK LA IHA MORIS HO VIDA CONDIGNA IDA, TANBA AMI HODI OBJECTIVU FUNU
ATU LIBERTA AMI NIA POVO MAUBERE KIK NO KIAK SIRA ATU BELE HETAN MORIS HO VIDA
CONDIGNA IHA NIA RAI DOBEN TIMOR LOO NIA LARAN, MAIBE IDA MAK LA AKONTESE ONA,
BIARBA ITA UKUN RASIK A´AN TIHA ONA.
ATU ITA HETAN VERACIDADE FAKTUS NIA, DIAK LIU, MAUFEUK
XANANA PUBLIKA DEIT HUSI DIARIO OFICIAL ESTADU NIA BA MAK DIAK I NUNE BELE
HATETEN SAI HAHALOK A’AT HUSI CPD-RDTL NIA NE’E BA POVO TOMAK TIMOR LOROSAE
NIA. MAIBE SE LAE KARIK, XANANA MAK SEI LORI TODAN TEBTEBES MAK NE’E, SEU
MAUFEUK OAN SIRA IHA GOVERNO PALHAÇO AMP II KAH GOVERNO BLOKO KOLIGASAUN
NE’E...
SE Ó LOS ENTAUN HO NIA VIDA SEI MORIS NARUK, MAUFEUK
XANANA, MAIBE O MAI MENFITNAN AMI, POVO KIK NO KIAK NIA OAN MURAK SIRA, ENTAUN
HO KUIDADU BA, TANBA HO NIA LORON KALAH AMI NAIN MAROMAK NO AMI NIA SAUDOSOS
MATEBIAN SIRA PREPARA ONA KORRENTE ATU KESI HO NIA KAKOROK NO AIN NO LIMAN
FUTUN METIN BA HODI SOE BA AIKLAK KAH INFRNO LARAN MAK NE’E, I IHA NEBA HO NIA
AMAN LUCIFER BELE KONTENTE HODI HARÉ HO NIA BULAK NO HO NIA IMBECILIDADE
NE’E, O HATEEN KAH LAE???
AMI NIA LIAFUAN SAI DADAUK NE’E HANESAN BAB PERTAMA HODI
RESPONDE XANANA NO NIA ASU NURAK SIRA NIA FALSAS AKUSASOENS KONTRA AMI POVO KIK
NO KIAK NIA OAN SIRA NEBE KE HALIBUR IHA CPD-RDTL NIA LARAN IHA RAI LULIK
“SAGRADA FAMILIA” NIA MA’O OKUS IHA TUTUGUA / LAGA.
AMI HODI AMI NIA MATE RESTUS SIRA, AMI MAI SEI HODI FORSA NO BARANI HATUTAN NAFATIN
AMI NIA LIAN LOS HASORU NAIN ULUN MUNAFIK NO LOHI TEN NO BOSOK TEN SIRA NE’E
TO’O AMI DUNI MAK MANAN EMA MAUFEUK LIDERS SIRA HANESAN XANANA NO NIA KRIADUS
SIRA NEBE MESAK DEIT MAULAMBE NO MAU TABELE SIRA NEBE SEI BERNAFAS IHA AMI NIA
SOCIEDAE MAUBER NIA LARAN NE’E.
BAB KEDUA KONA BA RESISTENSIA NO NIA LIDERANSA, HISTORIA
LOLOS SEI TUIR MAI I LA KLEUR ONA MAK NE’E. MAIBE TERLEBIH DAHULU NE’E AMI HUSU
MAUBERE NO BIBERE HOTU2 IHA ITA NIA RAI DOBEN TIMOR LOROSAE NI LARAN NUNE MOS
SIRA NEBE NAMKARI LEMO2 IHA MUNO NE’E NIA LARAN MAI HODI HO LÉ NO HARÉ
AMI NIA ARTIGU IDA NE’E NIA KONTEUDO I NUNE MOS FÓ NETIK IMI NIA IDEAN BA
NUNE ITA SEI BA OIN NAFATIN HAMUTU HANESAN LALORAN IHA TASI LARAN I IHA RAI MARAN
ITA SEI TUBA RAI METIN I LEKIRAUK IDA NEBE NO NEBE LOS ITA LA TAUK IDA HODI
FOTI NAFATIN ITA NIA LIAN LOS HASORU SIRA NIA POLITIKA BE BEFOER TANTANAN DEIT
HIRAK NE’E...
HONRA I GLORIA BA ITA NIA HEROIS SAUDOSOS NO MARTRIES DA
PÁTRIA E DA REVOLUSAUN!
UM MINITU DE SILENSIO HODI REFLEKTE NETIK BA ITA NIA
SAUDOSOS SIRA NIA MATE I NUSAN MAK SIRA NIA MATE EMA LET NO FUIK NEBE KE AGORA
UKUN ITA NIA RAI DOBEN TIMOR LOROSAE LA LIGA IMPORTANSIA BA NIA! MAIBE EMA A’AT
NO FUIK SIRA MAI MAK GOZA DEIT ITA NIA MATE NO RAN NAKFAKAR NIA FOLIN BA SIRA
HODI HARIKU NO HABOKUR A’AN DEIT MAK HATENE MAIBE ATU FO’O NETIK RESPEITU NO
KONSIDERASAUN KAH AMOR MAK LAEK ONA.
HONRA I GLORIA BA ITA NIA ASUWAIN FALINTIL NO
VETERANUS KAH JUVENTUDE MAUBERE FUNU NIAN SIRA, NEBE HOTU2 HODI RAN NAKFAKAR BA
RAI DOBEN IDA NE’E, MAIBE OIN LORON EMA FUIK NO LET, EMA SIRA NEBE KE HORI ULUK
LAKOHI UKUN RASIK A’AN SIRA MAK OIN LORON SAI FALI MANU MEAN MAKAS IHA ITA NIA
SAUDOSOS MATEBIAN SIRA NIA MATERESTUS LETEN HODI KOKOTEK DEMAIS LIU ONA NE’E...
HONRA I GLORIA BA ITA NIA BIBERES NO MAUBERES HOTU2 NEBE
HODI BARANI AMRIK NO TUBA RAI METIN IHA NIA MAUN, ALIN,NO AMAN SIRA, KAH NAHAN
NO LAHIN SIRA NIA SORI FOTI KILAT HASORU ITA NIA INVASOR INDONESIOS SIRA TO’O
ITA LIBERTA DUNI ITA NIA RAI DOBEN TIMOR LOROSAE HUSI KNRI NIA ABRI
SELAMA NO BESIK TINAN 25 LIU BA KOTUK NE’E!
HONRA I GLORIA BA POVO MAUBERE NO POVO TIMOR LOROSAE
TOMAK NEBE KE BARANI DUNI HODI NIA MATADALAN FRETILIN, MATENEK HALO FUNU
HO DUALISMU POLITIKU, LIMAN KARUK LINHA POLITIKA FRENTE NIA I LIMAN LOS KAER
KROAT FUNU HASORU ITA NIA FUNU MALUK KOLONIALISTAS NO INVASORES SIRA, TO’O ITA
MANAN NO RESTAURA DUNI ITA NIA INDEPENDENSIA NO ATINJE ITA NIA OBJETIVU FINAL
ATU LIBERTA A’AN DUNI HUSI POTENSIA KOLONISADORA NO INVASORA SIRA!
LAGA, KUARTEL GENERAL FALINTIL ASUWAIN, VETERANUS FUNU
NAIN, JUVENTUDE MAUBERE FUNU NAIN, OPMT FUNU NAIN, OPTT FUNU NAIN,
CPD-RDTL/FRETILIN MOVIMENTO FUNU NAIN, OAN KIAK NO FALUK FUNU NAIN,FRENTE TOMAK
FUNUN NAIN, NASIONALISTAS TOMAK FUNU NAIN HOTU2 HALIBUR HAMUTUK IHA UMA LULIK
KAH RAI LULIK “SAGRADA FAMILIA” NIA MA’ON OKÓS IHA TUTU-GUA LAGA-BAUCAU
TIMOR LESTE.
HAKFULAK NO HAKSOLOK HODI HAKOAK BO’OT BA IMI HOTU2
MAK AMI HADOMI NO RESPEITA HUSI RAI DOBEN TIMOR LOROSAE NIA LARAN KAH
HUSI RAI LIUR, ITA SEI HAMUTUK NAFATIN HO NEON NO LARAN METIN BA MALU NAFATIN
TO’O MATE!
HUSI IMI NIA MAUN NO ALIN, KAMARADA, NO KOMPANEIRO,
MATERESTU, MAUBERE TUBA RAI METIN, MANO AMAN KOKOREK NAFATIN IHA RAI DOBEN
TIMOR LOROSAE NIA LARAN TOMAK, HASORU UKUN NAIN BOSOK TEN, LOHI, BUTAR TEN,
NAUK TEN, KKN NIA AMAN SARANI SIRA, IMORAIS , MANIPULADORES BA HISTORIA FUNU
NIA, NUNE MOS MESAK KRIMINOSOS TANTANAN DEIT, MESAK KAKI NO TANGAN
INVASORES NO KOLONIALISTAS NIA IHA RAI DOBEN TIMOR LOROSAE NIA LARAN, NEBE HALO
ITA POVO KIK NO KIAK MAUBERE SAI NAFATIN SUSAR NO TERUS, MORIS HODI RUHIN NO
KULIT TO’O RABAT RAI ATU BESIK MATE HOTU ONA NE’E...
NUNE POVO DOBEN MAUBERE TENKE HODI NEON NAIN NO MATAN MOS
NAFATIN BA HODI SENTINELA PERMANENTE BA HAHALOK EMA LET NO A’AT SIRA NIA
UKUN BA ITA NIA DESTINU NO ITA NIA RAI DOBEN TIMOR LOROSAE NEBE OIN LORON SIRA
BUKA ATU SOBU MAK IHA, TANBA HODI SIRA NIA MANOBRAS POLITIKAS NO MOS SIRA HALO
MANOBRAS DE DIVERSAUN NUNE HATUDU MAI HODI MOMOS BA ITA KATAK SIRA LA IHA
INTEBNSAUN DIAK ATU SERBI ITA NIA POVO KIK NO KIAK NIA INTERESSE, MAIBE SIRA
HAKATRAK MAK HALO ITA SAI SUSAR NO TERUS TAN HODI HALO ITA NIA RAI HANESAN
SATETELITE JOGOS DE AZAR HANESAN RAI MACAU, HON KONG NO SINGAPURA, BA
NUNE SIRA BELE SAI RIKU MATMATAK HO PERSENTAGEM MAKAS HUSI EMA MONOPOLIS NO
MAFIAS INTERNASIONAIS SIRA NIA INVESTIMENTU, NEBE SIRA NIA HAKARAK ATU MORIS HO
KRMILNALIDADE, HANESAN TRAFIKUS HUMANUS, TAFIKU DE DROGAS, TRAFIKU DE ARMAS MORTÍFERAS
I DALA RUMA ATÉ SIRA HALO TRAFIKU DE TERRORISTAS, TRAFIKU DE PROSTITUISAUN,
TRAFIKU DE KRIMINOSOS NO FRAUDULENTOS SIRA, NO MOS TRAFIKU DE SAKUS AZUIS SIRA
KAH LAUNDERING MONEY, NO MOS BA TRAFIKANTES ORGAUNS HUMANOS NIA, FINAMENTE
TRAFIKU DE PEDOFILIA NAIN SIRA , NUNE MAI HALO PRAKTIKAS INSANEAS NEBE LA
KORRESPONDE ITA NIA USUS NO KULTURA TRADISIONAL NIA, NO TAN HAHALOK OIN2
SÓ IHA HANOIN A’AT HODI HARIKU NO HABOKUR A’AN, MAIBE SIRA ATU HALO
DESENVOLVIMENTO SAIDA LÓS BA ITA NIA POVO KIK NO KIAK NIA MORIS NO ITA NIA RAI
DOBEN NE’E LA IHA LÓGIKA IDA. BUAT A’AT HIRAK NE’E MAK ITA HARÉ HO MATAN HODI
SASAIN BA SIRA NIA HAHALOK KAH SIRA NIA MOVIMENTASUN ESQUISITOS HIRAK NE’E, IHA
ITIA RAI DOBEN TIMOR LOROSAE NIA LARAN TOMAK EM KONEKSAUN HO POTENSIAS RAI
SELUK NIA.
SEI IKUS MAI AMI BOLU ATENSAUN BA IMI HOTU2, INAN NO
AMAN, MAUN NO ALIN, FEN NO OAN , KAMARADAS NO KOMPANEIROS, RAN MALUK NO MANE
MALUK SIRA HOTU2 IHA NEBE NO NEBE DEIT, IMI HATENE KATAK HUSI XANANA NIA PARTE
SÉ MAK HUSI NIA FAMILIA HODI FAKAR RAN BA ITA NIA RAI DOBEN TIMOR LOROSAE NEBE
OIN LORON LIBERTA A’AN ONA DADAUK NE’E...
XANANA NIA INAN NO AMAN, KATUAS NO FERIK SIRA, NO NUNE
MOS NINIA ALIN FETON SIRA, FEN NO OAN SIRA HOTU2 IHA OKUPASAUN NIA TEMPU NIA
LARAN SIRA GOZA PATARATA HO HONRARIAS NO HODI MORIS HO VIDA GARNEL, MAIBE ITA
POVO KIK NO KIAK NIA FAMILIA HUSI PRIMEIRA JERASAUN TO’O JERASAUN ÚLTIMU KAH
IKUS NIA, HUSI ITA POVO KIK NO KIAK NIA DET MAK MATE NABNABA TANBA EMA
A’AT NO FUIK, INVASORES SIRA, TRATA A’AT LIU ITA DOKE NAIN ULUN
MAFIOSO NO GABAROLA XANANA NIA KALIBRE SIRA NE’E , IHA HISTORIA FUNU NIA
TO’O OIN LORON NE’E.
XANANA NIA PATRAUN SUHARTO NIA ANAK BUAH SIRA MAI OHO ITA
ITA NIA FAMILIA LAIHA PERDAU IDA, HAMOEN ITA NO ITA NIA FAMILIA ,
SUNU ITA NO ITA NIA FAMILIA TETAK ITA NIA MAUN NO ALIN, KAMARADAS NO
KOMPANHEIROS NIA MATE HO RAHUN DIDIAK, BAHINRA SEI MORIS SIRA HALO TORTURASAUN
HODI FORMAS MAIS SELVATIKAS NO DESUMANAS OIN2 DEIT, IHA FUNU LARAN NO MOS IHA
FASE POST FUNU ITA POVO KIK NO KIAK MAI SAI SOFRE NO TERUS NAFATIN BA UKUN NAIN
MAFIOSOS NO IMORAIS SIRA NIA HAHALOK BE ABNORAL LIU NE’E...
ITA NIA INAN NO FETON SIRA HODI LABARIK IHA KABUN LARAN
EMA A’AT INVASORES SIRA HO NIA ASU NURAK KOLABORASIONISTAS SIRA HALO BUAT OIN2
NO PIOR LIU TAN HAHALOK NEBE KE NAZI SIRA HALO BA POVO JUDEU IHA SEGUNDA GUERRA
MUNDIAL NIA IHA ALEMANHA, POLANDA NO AUSTRIA.
ANIMAMAIS INVASORES SIRA NO NIA KOLABORASIONISTAS SIRA
KO’A NO HODI SANKUR NO BAIONETA LÉS ITA NIA FEN NO INAN NO FETON KAH BIN
NIA KABUN HODI OHO ITA NIA BEBE RAN NURAK SIRA HANAESAN ANIMAL
LOLOS I LILIU SIRA BE AGORA LOKO A’AN DEMAIS HAMUTUK HO XANANA HODI
UKUN ITA NE’E, SIRA NE’E MAK HORI ULUK IHA BAPAK KABUTASAK SIRA NIA TEMPU SIRA
MAK HANESAN AIMANAS LOTUK LIU HODI HALAHI ULULUK BA DADA SIRA NIA AMAN
INVASORES SIRA MAI HODI GOZA HO SIRA NIA FEN NO SIRA NIA INAN FETON NO BIN SIRA
MAK AFOIN SIRA MAI OHO ITA NIA HANESAN ANIMAL SIRA LOLOS, KAMARADAS NO
KOMPANEIROS SIRA HOTU, IMI HOTU TENKE SÉ TILUN MAI HODI RONA DIDIAK NO SÉ
MATAN MAI HODI HARÉ DIDIAK HISTORIA LOLOS NEBE KE AMI KONTA BA IMI AGORA DADAUK
NE’E, NE’E LA’OS HISTORIA FALSU KAH INVENTADA IDA MAIBE REALIDADE NEBE AMI
MORIS HO IHA AILARAN NO IHA FOHO TUTUN BA IHA FUNU RESISTENSIA NIA LARAN HODI
SUSAR NO TERUS OIN2 MAK AFOIN ITA HETAN ITA NIA LIBERTASAUN NO INDEPENDENSIA.
UKUN RASIK A’AN, NE’E LA’OS MAI HUSI OFERTA HO BANDEJA IDA NIA LARAN NEBE ITA
SIMU HO HAMANASA KAH HODI BIDU NO DANSA NO HAKLALAK, MAIBE ITA NIA LIBERTASAUN
NO UKUN RASIK A’AN NE’E HODI RAN NO ISIN, RUHIN NO KULIT NO FUHUK LA’O
NIA FOLIN, NUNE MAK AMI BOLU BA AMI NIA MAUN NO ALIN SIRA, KAMARADAS NO
KOMPANEIROS SIRA , RAN MALUK NO MANE MALUK SIRA ATU ITA TOMA KONSIENSIA
KATAK BUAT A’AT HIRAK NE’E MAK ITA LABELE KONSENTE TAN, SE ITA HAKARAK KONENTE
TAN ENTAUN DIAK LIU ITA TARA A’AN DEIT BA I LALIKA HALO MOEN ITA NIA SAUDOSOS
SIRA NIA MATE IHA EMA A’AT NO IK SIRA NIA OIN. TANBA HAHALOK MONSTRUOSOS
SIRA NE’E MOSU IHA ITA NIA RAI DOBEN TIMOR LOROSAE NIA LARAN MAK ITA AMRIK HODI
LIAN IDA DEIT EJIJE AGORA KEDAS ITA UKUN NAIN MAUFEUK SIRA ATU HALO JUSTSA HODI
KONSISTENSIA NO SEVERIDADE BA KAUSAS NEBE HALO ITA NIA MAUN NO ALIN, INAN NO
FETON, OAN NO FEN, AMAN NO MANE MALUK KAH RAH MALUK, KOMPANEIOKAH KAMARADAS
SIRA NIA MATE LA IHA LIAN TO’O OIN LORON
NE’E LA IHA JUSTISA IDA, TANBA SAH? ITA HAKARAK LIA LOS DUNI, LIAN LOS BA
ATROCIDADE HIRAK NE’E, SE LAE LAIHA PAKTU HO XANANA TAN.
XANANA MAK BELE BA HAMUTUK NINIA MALUK BE FAN RAI, FAN
INAN NO FEN, OAN FETON, NO BIN I DEPOIS IKUS MAI HALO TAN BUAT A’AT SIRA NE’E
MAI BA ITA HOTU, I SIRA HODI SIRA NIA HAHALOK MONSTRUOSOS SIRA NE’E MAK ITA
POVO KIK NO KIAK MAUBERE, MATE RESTUS SIRA LABELE FO’O ULUN LIU BA SIRA I
NE’E TAUN POUKU ITA HODI HAKRUK NO HARAEK A’AN BA LEKIRAUK UKUN NAIN SIRA BE
MESAK LIMAN FOER HODI NODA BA ITA NIA SAUDOSOS SIRA NIA RAN TANTANAN DEIT HIRAK
NE’E...
LALIKA LAKUN TEMPU HO LEKIRAUK SIRA NE’E...HARUKA SIRA BA
BUKA HETAN ITA NIA FAMILIA SIRA NEBE KE SIRA HO SIRA NIA PATRAUN INVASORES SIRA
OHO NO LORI LAKUN BA OHO IHA FATIN NAKUKUN SIRA NIA LARAN I HUSIK IHA FATIN
NEBE NO NEBE KE OIN LORON ITA BALU SEI DAUK HETAN TAN ITA NIA SAUDOSOS SIRA NIA
MATE RESTUS SIRA NE’E...
XANANA IHA AILARAN ITA HODI ITA NIA VIDA DEFENDE NIA
KULIT NO NIA VIDA ATU MORIS TO´O OIN LORON NE’E, ITA ATRAVESSA SITUASOENS
DIFICIL TEBTEBES I DALA RUMA SOE HELA DEIT ITA NIA RASIK SIRA BE KIK NO KIAK
HUSIK HELA BA KOTK, IHA FATIN ABANDONADO BA BUKA NIA MORIS I MAUFEUK HANESAN
XANANA NO NIA KOMPARSAS SIRA ITA TENKE BUKA DEFENDE HODI SUBAR NO HODI HALAI
TUN SAE, IHA UDA LARAN, IHA HAMLAHAN NIA LARAN, HAKUR MOTA, SAE FOHO TUN FOHO,
HODI KESI KABUN I HAHAN OITAN ITA RAI BA HODI SERBI DEIT XANANA NIA MORIS,
BARAK KAH OITUAN FO’O HOTU BA SERBI DEIT XANANA NO NIA KARRASKUS SIRA NEBE KE
LA IHA LIU AMOR BA ITA NIA KAMARADAS KIK NO KIAK SIRA. HISTORIA IDA NE’E SEI
BARAK MAK ITA SEI MOS KONTA TUTAN NIA ROAN LAEK, TANBA ITA PRESISA
FATIN NO TEMPU BA HODI KONTA TAN DIÐIAK NO LOLOS HODI KOMPLETA KEDAS HISTORIA
RESISTENSIA NIA BA NUNE ITA NIA JERASAUN FOUN SIRA BELE HATENE LOLOS NO TAU IHA
SIRA NIA NEON NO LARAN ITA NIA SUSAR NO TERUS BARAK NEBE KE ITA ATRAVESSA IHA
FUNU NARAUK NO HODI SUSAR NO TERUS NO HODI MATAN WEN TEBTEBES NE’E...
HONRA I GLORIA BA ITA NIA HEROIS SAUDOSOS NO MARTRIES DA
PÁTRIA E DA REVOLUSAUN!
UM MINITU DE SILENSIO HODI REFLEKTE NETIK BA ITA NIA
SAUDOSOS SIRA NIA MATE. TANBA NUSAN MAK SIRA NIA MATE EMA LET NO FUIK NEBE KE
AGORA UKUN ITA NIA RAI DOBEN TIMOR LOROSAE LA LIGA IMPORTANSIA BA NIA! MAIBE
EMA A’AT NO FUIK SIRA MAI MAK GOZA DEIT ITA NIA MATE NO RAN NAKFAKAR NIA FOLIN
BA SIRA HODI HARIKU NO HABOKUR A’AN DEIT MAK HATENE MAIBE ATU FO’O NETIK
RESPEITU NO KONSIDERASAUN MAK LAEK ONA.
HONRA I GLORIA BA ITA NIA ASUWAIN FALINTIL NO
VETERANUS KAH JUVENTUDE MAUBERE FUNU NIAN SIRA!
HONRA I GLORIA BA ITA NIA BIBERES NO MAUBERES HOTU2 NEBE
HODI BARANI AMRIK NO TUBA RAI METIN IHA NIA MAUN, ALIN,NO AMAN SIRA, KAH NAHAN
NO LAHIN SIRA NIA SORI FOTI KILAT HASORU ITA NIA INVASOR INDONESIOS SIRA TO’O
ITA LIBERTA DUNI ITA RAI DOBEN TIMOR LOROSAE HUSI KNRI NIA ABRI
SELAMA NO BESIK TINAN 25 LIU BA KOTUK NE’E!
HONRA I GLORIA BA POVO MAUBERE NO POVO TIMOR LOROSAE
TOMAK NEBE KE BARANI DUNI HODI NIA MATADALAN FRETILIN, MATENEK HALO FUNU
HO DUALISMU POLITIKU, LIMAN KARUK LINHA POLITIKA FRENTE NIA I LIMAN LOS KAER
KROAT FUNU HASORU ITA NIA FUNU MALUK KOLONIALISTAS NO INVASORES SIRA, TO´´O ITA
RESTAURA DUNI ITA NIA INDEPENDENSIA NO LIEBERTA ITA NIA A´AN DUNI HUSI FORSA
OKUPASIONISTA INDONESIA SIRA!
LAGA, KUARTEL GENERAL FALINTIL ASUWAIN, VETERANUS FUNU
NAIN, JUVENTUDE MAUBERE FUNU NAIN, OPMT FUNU NAIN, OPTT FUNU NAIN,
CPD-RDTL/FRETILIN MOVIMENTO FUNU NAIN, OAN KIAK NO FALUK FUNU NAIN,FRENTE TOMAK
FUNUN NAIN, NASIONALISTAS NO PATRIOTAS TOMAK, FUNU NAIN HOTU2 HALIBUR HAMUTUK
IHA UMA LULIK KAH RAI LULIK ´´SAGRADA FAMILIA´´ NIA MA’ON OKÓS IHA
TUTU-GUA LAGA-BAUCAU TIMOR LESTE.
HAKFULAK NO HAKSOLOK HODI HAKOAK BO’OT BA IMI HOTU2
MAK AMI HADOMI NO RESPEITA HUSI RAI DOBEN TIMOR LOROSAE NIA LARAN´TOMAK,
KAH HUSI RAI LIUR, ITA SEI HAMUTUK NAFATIN HO NEON NO LARAN METIN BA MALU
NAFATIN TO’O MATE BAHINRA ITA NIA POVO KIK NO KIAK NIA SEIDAUK HETAN SIRA NIA
TOTAL NO KOMPLETA LIBERTASAUN HUSI KEKUATAN POLITIKA BEFOER NAIN UKUN MAUFEUK
OAN SIRA NE´E...
HUSI IMI NIA MAUN NO ALIN, KAMARADA, NO KOMPANEIRO, NAHAN
NO AMAN, OAN NO LAHIN, RAN MALUK NO MANE MALUK, MATERESTU NIA, MAUBERE TUBA RAI
METIN, MANO AMAN KOKOREK NAFATIN IHA RAI DOBEN TIMOR LOROSAE NIA LARAN TOMAK,
HASORU UKUN NAIN BOSOK TEN, LOHI, BUTAR TEN, NAUK TEN, KKN NIA AMAN SARANI
SIRA, IMORAIS , MANIPULADORES BA HISTORIA FUNU NIA, NUNE MOS MESAK KRIMINOSOS
TANTANAN DEIT, MESAK KAKI NO TANGAN INVASORES NO KOLONIALISTAS NIA IHA
RAI DOBEN TIMOR LOROSAE NIA LARAN TOMAK!
DATA, 17
ABRIL 2013,
