Povo kik no kiak Maubere presisa katak Justisa hodi lian los tenke hala'o duni iha Rai doben Timor Lorosae nia laran, biarba hodi susar no terus oin sah mos ami Povo kik no kiak Maubere pronto atu sadik ukun nain sira iha governu aktual ne'e...

Lian Tatoli husi Ramkabian nia tutun ba Povo kik no kiak Maubere iha Timor Lorosae nia laran tomak nune mos ba Timor oan hotu2 nebe ke namkari lemo2 iha rai Liur neba…

Maun no alin, inan aman, fen lahi no oan, bin no feton, ran maluk no mane maluk, kamaradas no kompaneiros iha rai doben Timor Lorosae nia laran tomak, nune mos iha rai liur hotu2 nebe ke ami hadomi no respeita hodi neon laran metin ba malu nafatin.

Uluk nanain ami hato’o ami nia saudasoens kombativas no revolusionarias de solidariedade no fraternidade nebe ke ita komuga prinsipios basikus ida deit tuir ita Nain Maromak nia Ukun Fuan sira i nebe habebar iha prinsipios Fretilin Socialista e não ateista e materialista.Nune ami se deseja ba imi kontinusaun Natal Feliz no Ano Novo ho esperansas hodi ita Nain Maromak nia Bensauns no Grasas...

Tuir mai ami hato’o ba imi hotu2 situasaun politika nebe ke ita haré no akompanha iha tempu ikus ne’e nia laran, kona ba movimentasoens ema strangeiros iha ita nia rai laran, nune mos ba ita nia ukun nain sira nia politika ke la dun saudavel ba ita Povo kik no kiak Maubere iha ita nia Rai doben Timor Lorosae nia laran tomak.

Situasaun politika nebe ke horas ne’e la’o dadauk iha ita nia Rai doben Timor Lorosae nia laran la dun saudavel ba ita Povo kik no kiak, aileba no aintanan, bolsu mamuk no liman mamuk, Povo kik no kiak Maubere tomak iha ita nia Rai doben Timor Lorosae nia laran tomak, husi Lorosae to’o Lorotoba. Husi Pulo Jaku liu husi Atauro to’o enklave Oekusse Ambeno. Husi Tasimane liu husi Raiklaran to’o Tasifeto…

 

Konstelasaun politika husi ukun nain sira ne’e mesak ho espirito de “megalomania”= (hodi koalia rendah2 no funan2 hanesan aitan matak no rairahun hodi soe mai ba ita kik no kiak nia matan atu bele bosok, lohi no tan ho intensaun a’at deit ba ita nia moris hanesan Povo no Nasaun) no “lalomania”= (iha mania koalia barak no gaba sola demais ho nia fantasias sira atu lohi no nauk matmatak ita Povo kik no kiak nia susar no nia terus folin, hanesan ita nia riku soi nebe ke sira agora dadauk maneja hela ba sira nia interesse no sira nia familia no sira nia grupu mafiosos sira deit iha periodo dala rua nia laran be sira ukun ita nia RDTL to’o oin loron ne’e) nebe horas ne’e ukun dadauk ita nia RDTL ne’e mesak fantochadus tantanan deit i la iha espiríto nasionalismo no patriotismu as tebtebes ba bele serbi ita nia Povo kik no kiak Maubere nia interesse, maibe sira buka mak hodi habokur no hariku sira nia a’an rasik hodi ita nia Povo kik no kiak nia riku soi mak sira hatene…

 

La’os ida ne’e deit, maibe sira mos tenke buka defende nafatin sira nia patraun kolonialistas no neokolonialistas sira nia interesse hodi nune sira iha sempre vantagem mai hodi hatun ita Povo kik no kiak Maubere nia dignidade no identidade hanesan Povo no Nasaun ida soberanu amrik iha Mundo ne’e nia klaran...

Taur Matan Ruak hodi buka kandidata nia a’an atu sai Presidente hahu iha fulan Oktober tinan 2011, Horta ho nia histericidade hanesan komadre bo’ot hodi kantigas oin2 hodi desafia ho TMR ninia entusismo no activu ba hodi halai tun sae iha Povo kik no kiak nia let iha kuase TL nia laran tomak fo’o hatene ba sira katak nia hakark sai Presidente ita nia RDTL nia, tanba ita haré katak maluk Funun Nain Falintil, Veteranus, Biberes no Mauberes, faluk no oan kiak sira, mutiladus funu nain sira, Juventude Maubere mak lakun inan no aman, maun no alin, bin no feton, kamaradas no kopmaneiros, ran maluk no mane maluk nebe ke hodi nia barani hodi isin no ran mate no nakfakar ba ita nia Rai doben Timor Lorosae ne’e, hodi objetivu ida deit mak tenke liberta Rai doben no Povo kik no kiak Maubere nebe ke hori uluk kolonialistas no neokolonialistas ho nia asu nurak sira hanean no halo atan ba beibeik hodi modus selvageria nia buka atu susu nafatin Povo TL nia bokor no Rai bokor nebe ke oin loron ita hotu hare ho matan no kaer ho liman, Ita Povo Maubere nia patrimonio kah riku soi, Minarai no Gas biloens ba biloens nebe ke sira agora hodi goza ho, iha sektor privadu kah iha mos sektor publiku ba sira nia moris diak no patarata iha ita nia sorin no sorin hodi kanta, bidu no dansa, han no hemu a garnel i hodi matan sikun deit mak haré mai ba ita Povo kik no kiak nia moris a’at hodi ita nia destinu nebe ke ita la hatene atu moris oin sah ne’e, bahinra ita manan tiha funu hasoru ita nia inimigo RI ho nia Forsasa Armadas ABRI sira.

Iha propagandas pre-campanhas nia ne’e TMR presisa liliu elementos massas populares nebe ke iha influensia makas iha nia massas populares sira, liliu ba Asuwain Mate Restus sira, hanesan Asuwain Falintil, Veteranos Funu Nain sira, Oan Kiak no Faluk sira, Liman no Ain toar kah Mutiladus Funu Libertasaun Nasional nia mak sira konsentra nafatin hamutuk ho nia determinasaun politika baseia ba prinsipios nebe ke ita lori ba funu hasoru ita nia inimigo kolonialistas no neokolonialistas sira iha ita nia Matadalan Fretilin nia ma’on okos, nune mak  Organizasoens Massas Populares hanesan SAGRADA FAMILIA nia, FALINTIL no VETERANO FUNU NAIN nia, CPD-RDTL/ MOVIMENTO FRETILIN hamutuk ho FORSAS ESPECIAIS FALINTIL-BRIGADA VERMELHA nia, JUVENTUDE MAUBERE nia, OPMT nia,  OPTT nia, i finalmente  POVO MAUBERE tomak nebe ke hori uluk hodi sira nia barani no determinasaun hodi patriotismu no nasionalismu as tebtebes hodi amrik metin iha nia Liman Kroat Falintil no Matadan Fretilin no mos nia oan Juventude sira hamutuk hodi se’e liman ba malu, kumu liman metin hodi hasae ba Lalehan ho nia determinasaun politika atu ukun rasik a’an i kontra formas sira nebe ke la serbe ba ita nia Povo kik no kiak nia moris hanesan Povo no Nasaun iha nia fatin moris nia laran i mos tenke konsidera a’an katak nia mak tenke determina nia destinu no manda ninia a’an iha nia uma laran i la’os atu hakruk tan ba forsas politikas husi rai liur nebe ke mai atu ho intensaun a’at buka domina povos nasoens ba ikus mai bele fae ba grupus kikoan2 ba nune sira bele ukun no hanean hodi susu ita bokor no rai bokor nafatin konforme sira nia hakarak. Nune mak ita Povo Maubere no Timor Lorosae tomak hakribik klasses opresores no exploradores ninia hahalok hirak ne’e, i ita Povo tomak Timor Lorosae i liliu Povo Maubere sente a’an tuir ninia dignidade no identidade hanesan Povo Maubere no mos Nasaun Maubere iha Mundo ne’e nia klaran mak halibur Timor oan hotu2 nebe ke moris iha susar no terus nia laran, iha kolonialistas nia sistema ukun nia okos, amrik  hodi barani kanta Hino Revolusionario, “FOHO RAMELAU”  ho uniku objetivu genuinu no logiku ida nia kontestu, mak tenke liberta ita nia Povo sofre no terus nain Maubere no nia Rai doben Timor Lorosae husi kolonialistas no Neokolonialistas no nia Asu nurak sira nia forsa Politika. Militar, Ekonomika no Financeira mos kekuatan sira selu-seluk nia dominasaun okos iha ita nia Rai doben Timor Lorosae nia laran tomak nebe ema let no liur nia presensa iha ita nia Rai doben TL nia laran besik tinan hatus ha’at hitun nolu resin lima nia laran....Biarba nune ita Nain Maromak, ita nia Rai Lulik no Knua Lulik, nune mos ita nia Beyala, bisavo no avo nune mos to’o ita nia inan no aman, maun no alin, oan no fen kah lahin, feto, bin no nahan sira,subrinhos no primos sira, tios no rian sira, ran maluk no mane maluk sira, kamaradas no kompaneiros sira hotu, husi Lorosae to’o Lorotoba, husi Tasimane liu husi Raiklaran to’o Tasifeto, husi Pulu jaju liu husi Atauro to’o Oekusse Ambeno nebe sira hodi sakrifika sira nia isin no ran iha kolonialistas no invasores indonesias sira nia kekuatan politika no militar okos, konserteza katak sira nia Klamar no Espiritu iha ita Nain Maromak nia oin kah ma’on okos selalu memohon kpd TME ttg Keadilan, Kebenaran dan Kejujuran akan tersinar kembali di Bumi TL seperti Matahari sering terbit di Timur dan terbenam, di Barat selama masa hidup kita Umat Manusia di seluruh Bumi ini...

Hodi plano inisial ne’e mak TMR konsegue kapta Povo nia konfiansa através de elemntos chaves ba massas populares nebe ke sira nia moris la simu atensaun no apoio tebtebes husi governo sira iha tinan besik sanulu resin rua liu ba kotuk to’o iha momentu nebe TMR kandidata nia a’an atu sai Presidente ba ita nia RDTL no ita nia Povo kik no kiak Maubere, komo alternativu diak ba hases kah hadok elementso estranhos sira nebe ke hori uluk ukun ona ita nia RDTL no ita nia Povo Maubere iha peridos hirak liu ba kotuk nebe sira nunka halo buat ida ba ita nia Povo nia moris diak nune sira bele moris hakmatek iha dame no domin tuir ita Nain Maromak nia hakarak ba ita hotu i liliu ba ita nia Povo kik no kiak Maubere susar no terus nain sira, maibe triste tebtebes hahalok diak hirak ne’e. Governantes sira nunka pratika no hatudu mai ba ita Povo kik no kiak, susar no terus nain Povo Maubere no Timor Lorosae nia oan tomak to’o oin loron ne’e...

Maibe TMR atu konsegue nia planu oan ne’e tenke fo’o fiar no hodi neon no laran metin ba Lideres massas populares sira nebe ke teme iha kotuk dadauk ba ne’e...Nune mos Massas Populares nia representantes mos hakarak garantia husi TMR ho komprimissu ida nebe ke tenke dada  massas populares nia atensaun katak buat nebe ke TMR hakarak ne’e tenke ho objectivu atu serve ita nia Povo kik no kiak Maubere no nia komponenetes nebe ke ita teme iha kotuk ba dadauk so bele hodi hanoin hanesan ne’e mak Massas Populares no nia representantes sira bele fo’o ninia apoio total no kompletu ba TMR ninia eskolha atu sai Presidente ba ita nia RDTL no ita nia Povo Maubere, maibe se hodi hanoin no hakark seluk karik TMR impossivel atu sai Presidente ita nia RDTL nia...

Nune mak molok hahu atu hala’o kampanhas ba eleisaun presidensial nia, massas populares nebe ke ita refere iha kotuk ne’e husu TMR ninia honestidade no ninia primazia politika nebe ke tenke hatud sai ba ita nia Povo kik no kiak Maubere katak nia oan ida naran MTR hakarak sai Presidente atu bele serbi hodi neon no laran ita nia Povo kik no kiak nia interesse tebes duni duke halo fali serbisu ema a’at no let sira iha ita nia sociedade Maubere nia laran...

Komo garantia ba Massas Populares atu bele deposita konfiansa ba TMR atu sai Presidente ba RDTL nia ba periodo 2012-2017, mak iha semana ida antes de karavana Kandidatu TMR sai ba hala’o nia kampanhas, TMR no nia komitiva liliu nia Fen no Oan sira oh nia a’an rasik, sira konsentra iha Tutugua-Laga, iha Quartel-General Sagrada Familia no Falintil i Veteranus Funun Nain sira no CPD-RDTL/FRETILIN MOVIMENTU nebe halo parte FORSAS ESPECIAIS FALINTIL nia mak naran BRIGADAS VERMELHAS, hotu2 halubur iha fatin nebe ke ita teme iha kotuk dadauk ne’e, i husi iha fatin ne’e, TMR halo Juramentu iha ita Nain Maromak nia ma’on okus i nune mos iha ita nia Saudosos Matebian sira nia restus mortais nebe ke horas ne’e dadauk sei halibur hamutuk iha fatin ne’e, nune mos iha ita nia Bandeira Lulik Nain tolu, Bnadeira FRETILIN, FALINTIL no RDTL nia nia ma’on okos no iha ita nia Representantes Massas Populares nia no ho massas populares husi diferentes eskaloens hotu2, husi kik no bo’ot, husi katuas no ferik, husi feto no mane, biberes no mauberes, aileba, aintanan, bolsu mamuk, hakfolik lipa no tais tuir Povo kik no kiak Maubere nia oin mak afoin ita nia alin no kamarada TMR halo Juramentu ho isin nakdedar hanesan be’e doko maibe ho lian los katak nia mai hodi haraek a’an iha Nain Maromak, Saudosos Matebian sira, Massas Populares no nia Representantes sira, Sagrada Familia, Asuwain Veteranus Falintil, Funu Nian sira, CPD-RDTL/Movimento Fretilin ho Falintil nia Forsas Especiais Brigadas Vermelhas, Povo Maubere tomak, Juventude Maubere, OPMT no OPTT, klasse studantil intelektual no serbisu nain, jornalistas no klasse kademikus sira, religiosos no lian nain tradisionais sira hotu2 hamutuk oh ita nia matadalan Fretilin nia oin hau, TMR jura katak hau hodi hanoin diak atu kandidata a’an iha tempu difisil ne’e nia laran atu bele sai Chefe Estadu Timor Lorosae nia ba nune hau bele ho hau nia kbit nebe husi imi nia tulun hotu ita hamutuk bele halo diak ba ita nia Povo kik no kiak nia moris ba diak atu nune bele hetan paz metin iha domin no dame tebtebes nia laran, tuir ita Nain Maromak nia hakarak maibe la’os hau atan nia.Nune mak hau dala ida tan hasai husi hau nia fuan no laran katak hau hakarak amrik iha imi hotu nia oin tanba imi nia susar no terus no imi nia matan ben no imi nia kole hodi isin no ran ba hodi liberta rai dobenida ne’e, imi sai fali hanesan penontong ba processu ida nebe ita hodi konkista ho ran no isin mak afoin ita liberta ita nia Rai doben TL no ita nia doben murak Povo Maubere. Maibe lamentavelmente ita nia ukun nain sira liliu maun bo’ot sira hanesan Xanana no Horta fo’o liu oportunidade ba ema seluk no let nebe ke hori uluk fan ita nia Rai no ita nia Povo ba ita nia inimigo RI no nia Forsas Armadas sira mak oin mai fali hanesan ita nia patraun i sira mak goza hela ho matan momos ita nia riku soi, husi Minarai no gás nia folin, hodi biloens no biloens Dolares Amerikanos ba sira nia intersse rasik do ke ba ita barak liu nebe ke hori uluk hodi sakrifika ita nia a’an ho sofrimentu barak nia okos hodi susar  no terus oin-oin mak ita afoin hetan ita nia ukun rasik a’an ne’e...Ne duni bahinra hau manan eleisoens e eleito ba Presidente ita nia RDTL nia, hau tenke kumpre duni planu nebe ke hau hateten sai ba imi hotu iha kompromissu ida ne’e nia laran”..Nune mos TMR sei hatutan tan,...”Se hau la halo tuir lianfuan sira nebe ke hau teme iha juramentu ida ne’e nia laran ba imi hotu nia oin i se hau halo fali ema seluk no let ninia serbisu hodi trai imi Timor oan tomak nebe ke sofre no terus ba Rai doben ida ne’e, berarti hau memang bosok ten bo’ot ida, i pior liu mak hau sai fali hanesan traidor bo’ot ida hanesan Judas Skariotas nebe ke nega  ita Nain Maromak Jesus  Cristo iha Fariseus, sacerdotes no skripas nia oin iha Jerusalem kapital Rai Santa Israel neba iha tinan 2000 liu ba kotuk ne’e”...

Iha presentes ba Juramentu nebe ke alin no kamarada TMR hala’o ho solenidade iha Sagrada Familia nia kompaund neba ne’e mak nia resultadu mai foti nia iha segunda rodada ba hodi eleito Presidente ba ita nia RDTL nia ne’e...

Maibe triste oituan mak bahinra alin no kamarada TMR sae tiha ba okupa kargu Presidente ita nia RDTL, malah nia la observa didiak i la halo tuir nia kumprimissu nebe halo espesifisaun hodi prioridades nebe dean katak bahinra nia sai Presidente tenke halo primeiro de tudo fo’o atensaun ba komponentes Funu Resistensia Nasional nia nebe sei moris i hodi halerik bebeik ba buat hotu2 ba sira nia moris hanesan Herois libertadores ba Patria Maubere i Mártires ba Revolusaun Povo Maubere nia nebe oin loron Rai doben Timor Lorosae hetan duni ukun rasik a’an, i nune mos ba ita nia Povo kik no kiak nia moris diak tanba besik tinan sanulu resin nia laran ne’e, ukun nain sira nebe ke ukun ita nia RDTL ita hare no akompnha ba sira nia ukun nia kbit no matenek mak buka halo KKN deit ba hodi habokur no hariku a’’an ho ita nia Riku Soi, husi Fundus Minarai no Gas nia ba sira nia a’an rasik, ba sira nia familia no sira nia belun mafiosos sira nebe ke gosta aproveita sira nia liras nia ma’on okos hodi buka atu halo susar no terus ita nafatin hodi hanean ita no susu ita bokor no rai bokor konforme sira nia gostus satanikus  i sira la presisa liu ita nia Povo kik no kiak Maubere no Funu Nain sira nia susar no terus to’o oin loron ne’e...

I agora hodi tinan foun ne’e alin TMR ninia hahalok ne’e hatudu mai ba ita hanesan fali “BONEKU” ida nebe ke nia maun Xanana aproveita hodi nia forsa konstitusional ba atu intimida fali ita nia kamaradas iha CPD-RDTL / FRETILIN MOVIMENTU HO ITA NIA FORSAS ESPECIAIS FALINTIL NIA BRIGADAS VERMELHAS NIA. Sadik oh liafuan oin2 tanba senhores palhaços sira iha CNRT mak oin loron atu buka sa’e fali ita Povo Maubere nia kabaz leten hodi tula sira nia xelim ba nune sira buka hodi halakun ita nia espiritu nasionalismu no patriotismu nebe ke berkokok metin iha ita nia neon no laran to’o mate hanesan ita Povo Maubere oan kik no kiak nia nebe ke barani halo funu hodi Restora ita nia Independensia nebe sira barak oin loron goza hela ne’e...

 

KAYRALA XANANA GUSMAUN,TAUR MATAN RUAK NO LERE ANAN TIMUR kuandu manda bokas hasoru ita nia maun no alin, kamaradas no kompaneiros sira CPD-RDTL / FRETILIN MOVIMENTU HODI FORSAS ESPECIAIS FALINTIL NIA ASUWAINS BRIGADAS VERMELHAS NIA ne’e buat ida ke halo ita senti la dun furak, maibe se kamaradas, irmauns no kompaneiros nain tolu hakarak duni HURLELEN  kah harak katak Lere hodi FDTL no PNLT mai ataka ami, mak ami pronto hodi simu imi hodi ita hamaus malu deit hanesan imi halo ba Alfredo no Gastaun sira...Se ida ne’e mak imi hakarak entaun bele mai koko ba mak ita haré malu, resultadu sai diak kah lae, konforme imi nia politika be halo jogos kolonialistas no neokolonialistas ninia  hahalok foer no mesak iha markas mafias nia nebe oin loron halo foer Nasaun TL nia naran iha expectrum politiku internasional nia ne’e...

Alin TMR nia komprimissu nia laran laiha pontu kah virgula ida mak teme kona ba integrasaun Falintil Asuwain sira iha Organisasoens massas populares sira nebe ke ita teme iha leten ba dadauk ne’e, tanba alin TMR ninia kumoprimissu laran dean katak Asuwain Veteranus Falintil no Funu nain sira mak tenke fila fali ba ba kuarteis hodi hala’o nafatin nia missaun lulik atu defende Rai doben Timor Lorosae nia soberania no Povo Maubere nia dignidade no identidade hanesan Povo no nasaun iha Mundo ne’e nia laran...Tanba ukun nain sira salah halo definisaun kona ba Asuwain Falintil, Funu Nian Veteranus sira nia knar no missaun lulik atu defende Patria Timor Lorosae no Povo Maubere mak oin loron imi ukun nain sira hodi halai hanesan matan delek halo krisis barak iha ita nia Rai doben Timor Lorosae nia laran ne’e...Portanto alin doben TMR presisa halo refleksaun oituan kona ba alin nia komprimissu nebe ke alin halo tuir Juramento Lulik iha Tutugua Laga nebe ne’e, mak afoin mai kanta fali hodi kantigas oin2 ba mai ami ho nia maun no alin, kamaradas no kompaneiros sira nia oin, se lae imi mehi demais iha loron manas nia okos ne’e...Se nune entaun la dun diak mai ba ita mak ne’e, tanba imi nia halimar demais ne’e loron ida ita sei rahun hotu mak ne’e, alin tenke kuidadu didiak ho ema a’’at sira nia jogos befoer nia atu soran ita mak ne’e...Tanba sira nia lema mak hodi fa’e ita ba hodi ukun ita atu nauk ita nia riku soi  ba hodi habokur no hariku a’an deit mak ne’e, maibe sira iha hanoin seluk atu halo buat ida diak ba ita Povo kik no kiak nia moris atu sai diak mak laek ona alin no kamarada...Kuidadu, hodi neon nain ho matan mos, hare nafatin ba o nia sorin no sorin se mak lolos ho nia inimigu no amigo i keta la’o hdi matan delek baku ulun tun sae i kua mai nia konsekuensias mak fo’o kesempatan ba ema let no seluk mai atu sobu tan ita nia unidade monolitika de prinsipios hanesan Povo Maubere no Frentistas sira nebe sai Manu Aman Tuba Rai Metin hodi Kokoroek nafatin iha ita nia Rai doben Timor Lorosae nia laran ba Mundo tomak ho ita nia dignidade no identidade hanesan Povo Maubere no Nasaun Timor Lorosae...

Imi nain tolu la barani hodi kaer no hatama ba kalabosu ema a’at sira nebe ke iha AMP hodi lohi, nauk no halo pratikas makas kona Korrupsaun, Konluiu no Neoptismu hirak ne’e, nebe nia resultadu Povo kik no kiak Maubere nia riku soi husi Minarai no Gas nia folin nauk hotu ba hodi hariku no habokur a’an i agora imi mai kanta kantigas desgarradas hanesan imi nia patraun milisias nia ulun hanesan Hercules Marçal kah ho se tan no se tan los deit nebe ke sira nia liman foer ho ita nia Povo nia ran i agora sira mai hodi kantigas mos oin2 atu halo lerek saida ba ita nia Nasaun soberanu ne’e...Teberai los ho se’e iha Indonesia neba? Se mak barani hanesan Suharto atu halo tan merdas hanesan hori uluk nia halo ba nia Povo rasik nune mos nia barani halo ba Povos kolonisadus sira iha Pulau sira selseluk...Se Indonesia buka atu halo politika nakar nia mak ita Povo Maubere sei barani defende tan ita nia soberania to’o mate, maibe atu tuir lekirauk sira be kriminosos no nauk ten be agora iha Indonesia neba mak laek ona...

I dala ruma ema lubuk ida be frustradus sira nia hahalok ne’e mak hodi  buka halo gosip antara Povo maun no lain rua nebe ke hori uluk hotu2 sofre no terus ba sistema ditadura no facistas no militaristas sira iha Nusantara no mos iha Timor Lorosae no iha Papua Barat kah Iryan Jaya mak oin loron ba ikus ne’e ita hare ho matan, rona ho tilun no kaer ho liman nafatin ne’e...

Lian bahasa indonesia katak “gretakan no kretakan” sira ne’e la halo ami Povo kik no kiak Maubere no ami nia liman kroat ASUWAIN FALINTIL nakdedar no tauk...

Pelo kontrariu, se Indonesia hakarak monu ba nia politika de nostalgia no saudosismu atu aventura fali ba ninia hahalok nebe ke sira pratika ba nia Povo no Povo sira seluk nebe ke sira kolonisa no anexsasi  iha tempu Suharto nia ne’e, entaun sira buka bé merak mak ne’e...

Tanba era gora ne’e, la’os hanesan era uluk nia, nebe Amerika sei dukun ditadores asiatikus sira i nune sira halo konforme sia nia hakarak, maibe oin loron TL ne’e Nasaun soberanu ida i halo parte Nsaoens Unidas nia mak ne’e...

Ne’e dean katak Negara ida nebe ke halo parte ba UN nia ne’e, sira nia status nunka marka sira nia presensa mesak iha mundo ne’e, nune o hodi halo tun no halo sae atu buka halo buat ida ba nasaun ida seluk hodi nia status halo parte UN nia ne’e bele hamosu problema barak ba ho nia Nsaun no Povo nia moris ba ikus mai...

Se tan deit Hercules, Indonesia hakarak mai ataka tan TL ne’e kalah nia barani liu mak nia hakarak koko forsa hasoru Povo Maubere no Dunia karik???

Ita hare deit ba nasaun Yugoslavia oin loron Serbian mak amrik mesak ne’e. Nia estadus sira selseluk hotu2 memisahankan diri i to’o oin loron malah Mundo rekonese tan estadus livres i independentes sira i lori sira nia status hotu ba halo parte PBB nia...

 

Irak halo invasaun ba Kweit, Mundo amrik i kondena Irak ho termos fortes no intimidatorios ba Irak dean katak lalika halo aventura demais ba sobu nasaun no estadu soberanu ida, se lae nia konsequencias sei mai terribel liu ba nasaun ida nebe ke hanesan invasor kah desestabilizador ba nasaun seluk ho status nasaun soberanu no independete.

 

Pois se nasaun ida nebe ke mak hodi teimosia buka  intromete nasaun soberanu ida nia moris no destinu ne nia konsekuensias sira sei sai bo’ot ba nasaun atakante no provokator sira nia a’an rasik. Nune mak kona ba Irak ne’e, Mundo hotu2 ambrik hasoru politika de hegemonia territorial husi Irak no nia liders sira i liliu mundo Europeu mak fo’o uluk resposta hodi tama ho forsa politika, ekonomika, financeira no militar hodi armamentu funu nia oin2, hodi kalibre oin2, hodi ribuan pesewat tempur sapu rata negara itu, maupun negara Yougoslavia to’o rata2 semua dua negara masih masing to’o oin loron la iha buta ida tan.

 Kasian imi agora mai kokotek tan iha FB Media Social ini, ho imi nia kantigas oin2 deit, tanpa gunanya sama sekali maun no alin maufeuk oan sira ne’e....

I dalan los ba imi mak ne’e. mau no alin maufeuk oan sira ne’e...Se hakarak fila fali mai ba Tanah moris nia entaun mai hodi kondisaun ida ne’e, se imi nia liman foer hodi ita nia Povo kik no kiak Maubere nia ran entaun mai ba hatan uluk Justisa lai mak afoin bele ba uma, mas tuir mai mos tenke ba husu deskulpa no perdaun ba ita nia Povo Maubere mak afoin bele ita simu malu ho laran luhak no kontente, maibe se imi sira sei hanoin ba imi nia aman bapak kabutasak sira entaun diak liu imi hela metin iha indonesia neba i lalika lakun tempu fila fali mai iha Rai doben TL nia laran tanba ninia konsequensias bele fo’o todan ba imi nia moris iha ikus mai...

 

Hakfulak no Haksolok hodi ami nia hakoak bo’ot ba imi hotu mak ami hadomi no respeita ho neon no laran metin ba malu nafatin hanesan ita hotu Timor oan mesak...

Maibe se mak salah hodi ran ita nia Povo kik no kiak noda ba nia liman ne’e, diak liu mai ba hatan iha Justisa hodi husu deskulpa no perdaun ba imi nia salh i lalika mai fali hodi foti a’an to’o lalehan i buka tabele ba ukun nain imorais sira atu hatun fali imi nia maun no alin Povo Maubere nia oan sira be susar no terus nain tantanan sira ne’e, tanba imi lubuk ida ninia hahalok nebe ke ita Nain Maromak no ita nia Saudosos Matebian sira nia klamar mos ami fiar katak sira sei la fo’o fatin liu ba imi hirak nebe ke hodi ran inocente ita nia maun no alin, inan no feton, oan no aman, bin no feton nebe ke imi hodi moen2 amrik iha ema let no seluk nia sorin mai halakun sira nia vida i la iha rasaun ida ke bele justifika imi nia krimes no brutalidades sira mak ne’e...